BOBROWA DOLINA

Lokalizacja: Lipa, gm. Bircza, pow. przemyski

Wskazówki dojazdu: Dojazd od strony Przemyśla (35 km) lub Sanoka (40 km) w kierunku Starej Birczy. Należy skręcić na Malwę, później na parking leśny przed dojazdem do miejscowości Lipa, ok. 200 m od drogi głównej skręcając w prawo w utwardzoną drogę leśną. Do miejscowości Lipa można dojechać PKS, gdzie od przystanku do ścieżki dzieli nas ok. 1 km.

Długość trasy/czas przejścia: 2,5 km / 1,5 godz.

Infrastruktura turystyczna: Przed wejściem na ścieżkę znajduje się parking, miejsce biwakowe z wiatą i deszczochronem. Ponadto dostępne są dwa miejsca ogniskowe. Ścieżka opatrzona jest 11 przystankami tematycznymi. Tor ścieżce nadają strzałki kierunkowe oraz znaczki na drzewach.

Główne atrakcje/cel utworzenia: Zbiorowiska szuwarowe i bagienne zasiedlone w 1995 r. w wyniku introdukji tutaj bobra europejskiego.

Opis trasy: Ta przyrodniczo–leśna trasa położona jest wzdłuż prawego dopływu potoku Lipka, wypływającego z uroczyska Morochów. Nazwa ścieżki pochodzi od przeprowadzonej tu w 1995 r. introdukcji (wprowadzenie gatunków roślin lub zwierząt na obszar, na którym dotychczas nie występowały) bobra europejskiego. Trzy pary bobrów z nadleśnictwa Wiżajny (okolice Suwałk) skolonizowały szybko całą dolinę, która kiedyś wchodziła w skład dóbr dworskich, a jej stoki użytkowane były rolnicze. Zaprzestanie użytkowania rolniczego i intensywne procesy renaturalizacji doprowadziły do wytworzenia rzadkich na tym terenie zbiorowisk szuwarowych i bagiennych, które są idealnym miejscem bytowania bobra. Bogactwo gatunkowe fauny i flory oraz przepiękny krajobraz są niezaprzeczalnymi walorami tej doliny. Trasa ścieżki rozpoczyna się w miejscu parkingowym, gdzie ustawiono także wiatę biwakową i wyznaczono miejsce na rozpalenie ogniska. Przejście odbywa się drogą gruntową oraz ścieżkami leśnymi. Na początku trasy przechodzimy po grobli stawu hodowlanego. Choć jest to zbiornik sztuczny to jednak otoczenie, które porasta roślinność szuwarowa i krzewista nadaje mu naturalny charakter. W stawie występuje kilka gatunków ryb, w tym karpie, karasie i szczupaki, zaś na jego powierzchni można spotkać ptaki – kaczki krzyżówki, cyraneczki oraz czaple siwe. Obszar ten jest także zamieszkały przez bobry i wydry. Kolejny przystanek to przykład procesu zarastania zbiornika wodnego, w efekcie czego ma miejsce przekształcenie go w torfowisko. Na dnie zbiornika gromadzi się duża ilość materii organicznej, co prowadzi do jego stopniowego wypłycania. Możemy tu także obserwować zbiorowiska leśne – bagienną olszynę górską. Wędrując dalej obserwujemy zjawisko powstawania nowego lasu, przy czym można tu zobaczyć las, który powstaje w zupełnie naturalny sposób (sukcesja) oraz drzewostan, który wyrasta w wyniku ingerencji człowieka (zalesienia). W sposób całkowicie naturalny na otwartym terenie pojawiają się najpierw tzw. gatunki pionierskie (m.in. brzozy, topole, wierzby, olsze szare), a z czasem pod ich okapem wyrastają drzewa typowe dla lasów tego obszaru tj. buki, dęby, graby, jawory, jodły. Wędrując przez kolejne przystanki ścieżki mamy wiele okazji aby natrafić na ślady działalności bobrów – wiele ściętych drzew i gałęzi oraz zbudowane tamy i powstałe w ten sposób rozlewiska wodne, a także liczne nory i wydeptane ścieżki, którymi te gryzonie przemieszczają się po lądzie. Spacer trasą „Bobrowa dolina” stwarza także okazję do poznania pracy tutejszych leśników, zobaczenia tego w jaki sposób kształtują oni las, w zależności od jego wieku – od uprawy, poprzez młodnik, drzewostan dojrzewający, aż po las w pełni ukształtowany (klimaksowy).

Informacja: Najlepszym czasem na spacer po ścieżce jest wiosna (IV-V). Teren jest łagodny, na trasie występują niewielkie wzniesienia, na odcinku 1,3 km ścieżka dostępna dla rowerów.
Ciekawostki: Zespół leśny bagiennej olszyny górskiej tworzą głównie dwa gatunki drzew, a mianowicie olsza szara i olsza czarna. Nazwy tych gatunków (szara i czarna) odnoszą się do charakterystycznego koloru kory na ich pniach. Olsza czarna jest gatunkiem typowo nizinnym, podczas gdy olsza szara rośnie głównie w wyższych partiach południowej części Podkarpacia.
Bóbr europejski jest największym gryzoniem występującym na terenie Europy. Osiąga długość przekraczającą 1 metr i waży do 30 kilogramów. Charakterystyczną cechą bobra jest długi i płaski ogon tzw. plusk służący mu jako ster i napęd podczas pływania. Zdecydowaną część życia spędzają w wodzie, swoje domki z błota i gałęzi zwane żeremiami (miejsca schronienia i rozmnażania) budują tak, aby ich wlot był umieszczony pod wodą
Więcej informacji na temat ścieżki oraz poszczególnych przystanków znajdziemy na stronie www.bircza.pl w zakładce turystyka.

Fot. M.Jedynak