Buczyna w Wańkowej

Lokalizacja: pow. bieszczadzki, gm. Olszanica.
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 2000, na powierzchni 98,68 ha. Znajduje się w makroregionie Beskidów Lesistych, mezoregionie Gór Sanocko-Turczańskich. Położony jest na zalesionym zboczu południowo-wschodniego krańca pasma Gór Słonnych, po zachodniej stronie drogi wiodącej z Olszanicy do Wańkowej. Chroni nie tylko buczynę karpacką, ale także fragmenty dawnej Puszczy Karpackiej – lasy łęgowe i grąd.

W bogatym, liczącym 199 gatunków runie, występuje 15 gatunków roślin chronionych, z których najciekawsze to: tojad mołdawski, lilia złotogłów, parzydło leśne oraz storczyki – gnieźnik leśny, podkolan biały, szerokolistny i inne. Osobliwością jest również chroniona ciemiężyca zielona oraz rzadkie gatunki: obrazki alpejskie, czerniec gronkowy oraz czosnek niedźwiedzi. Świadczą one o wysokim stopniu naturalności zbiorowisk roślinnych. Ewenementem jest także ich pionowe rozmieszczenie, rzadko się zdarza występowanie na niewielkiej powierzchni tak silnie zróżnicowanych zespołów – łęgu, grądu i buczyny. Występuje tu także szereg drzew o parametrach pomników przyrody: jawory o obwodach ok. 450 cm w pierśnicy, kilkadziesiąt egzemplarzy buka, jodły, jesionu oraz wiązu górskiego od 300 do 500 cm w pierśnicy.
Na terenie chronionym bytują okresowo duże zwierzęta leśne: jeleń europejski odmiana karpacka, sarna, dzik, wilk, ryś, borsuk, kuna leśna i domowa. Widoczne są także: wiewiórka pospolita, zając szary, jeż wschodni, a także szereg gryzoni: nornica ruda, mysz leśna, szczur wędrowny oraz z owadożernych ryjówki (aksamitna, malutka i górska). W rezerwacie i w jego pobliżu możemy zobaczyć liczne ptaki drapieżne, m.in. orła przedniego i orlika krzykliwego, a także puchacza, bociana czarnego, dzięcioła (czarnego i trójpalczastego), jastrzębia gołębiarza, krogulca, kukułkę, kwiczoła, muchołówkę żałobną, pełzacza leśnego, pliszkę górską, pluszcza, pokląskwę, pokrzewkę czarnołbistą, pustułkę i myszołowa zwyczajnego. Z płazów zewidencjonowano: żabę trawną, ropuchę szarą, traszkę (zwyczajną i grzebieniastą) i salamandrę plamistą; natomiast z gadów: padalca zwyczajnego, jaszczurkę zwinkę, żmiję zygzakowatą i zaskrońca zwyczajnego.