Przeworsko – dynowska kolej wąskotorowa „Pogórzanin”

Przeworska Kolej Wąskotorowa łączy tunelem dwie krainy geograficzne. Pod względem walorów geograficznych , konstrukcji inżynieryjnych i architektury kolejowej zaliczana jest do najpiękniejszych wąskotorówek w  kraju. Przejazd „Pogórzaninem” z pewnością dostarczy wielu wrażeń nie tylko najmłodszym ale i starszym pasażerom. Stanowi ciekawy pomysł na spędzenie wolnego czasu podczas weekendu dla turystów odwiedzających okolice Dynowa.

Kolej słynie z tunelu w Szklarach, jedynego na kolejach wąskotorowych w Polsce, a jednocześnie najdłuższego w Europie na liniach wąskotorowych, o długości 602 m!

Opis i historia

Przeworska Kolej Dojazdowa (PKD) pierwotnie nazywana była "Wąskotorową Koleją Lokalną Przeworsk-Dynów". Obecnie znana jest też jako przeworsko-dynowska kolejka wąskotorowa lub po prostu Dynówka. Jest to wąskotorowa linia kolejowa łącząca Przeworsk i Dynów, biegnąca doliną rzeki Mleczki. Koncepcja budowy i eksploatacji kolei przeworskiej powstała w okresie cesarstwa austro-węgierskiego po zbudowaniu przez księcia Andrzeja Lubomirskiego cukrowni "Przeworsk". Staranie o rozpoczęcie budowy kolei zapoczątkowali w 1894 r. ówcześni właściciele ziemscy hrabiowie Roman Scypior z Łopuszki Wielkiej i Skrzyński z Bachórza. Kolej budowana była w latach 1900 – 1904. Zasadniczym celem funkcjonowania kolei było dostarczanie buraków do cukrowni oraz przewóz z ziemi brzozowskiej płodów rolnych, drewna, żwiru i kamienia.

Małopolskie Towarzystwo S.A. we Lwowie było pierwszym właścicielem kolejki. Po pierwszej wojnie światowej kolej została przejęta przez PKP, jednakże niedocenienie jej przez DOKP Lwów doprowadziło linię do upadku. 1 VIII 1925 roku linia została przejęta przez prywatnych właścicieli. Od 1 I 1956 roku linia należy do DOKP Lublin.

• Szerokość toru: 750 mm (pierwotnie 760 mm)
• Długość trasy: 46,25 km
• Odgałęzienia: brak
• Eksploatowana: w całości
• Wystawienie dokumentu koncesyjnego: 15 lutego 1902
• Koncesjonariusz: Andrzej ks. Lubomirski
• Okres budowy: wiosna 1900 - wrzesień 1904

30 września 1991 kolejka wąskotorowa Przeworsk-Dynów z lat 1890-1904 została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-463, a w ramach tego tunel (niedaleko stacji Szklary) z lat 1890-1904 i drewniane schronisko kolejowe.

Po całej 46-kilometrowej linii kursuje turystyczny pociąg Pogórzanin oraz od 2010 r. mała 4 osobowa drezyna DOC.  W Dynowie na terenie zabytkowego dworca stoi jako pomnik parowóz Px48.

W ofercie znajduje się:

- Przejazd jedną z zaledwie kilku obecnie czynnych w Polsce kolei wąskotorowych

- możliwość przejazdu w odkrytych wagonach tzw. "letniakach"

- Poznanie działającego od ponad 100 lat systemu kolejowego

- Przejazd przez jedyny w Polsce tunel na kolejach wąskotorowych o długości 602 m

- Postój na stacji Dynów (3 godz.), możliwość pieczenia kiełbasy przy ognisku.

- Przerwę podróży w stylowym zajeździe  "Pod Semaforem" w Bachórzu, który znajduje się na szlaku kulinarnym „Podkarpackie Smaki”.

Karczma pod Semaforem

Drewno i kamień, z których zbudowana jest karczma, wkomponowują się w piękny krajobraz Pogórza Dynowskiego. W tym kultowym już miejscu zjeść można tradycyjne dania kuchni regionalnej i polskiej, m.in. proziaki z masłem, żur dynowski, pierogi, kartoflankę czy chleb wiejski ze smalcem.

Pociągi specjalne:

• uruchomienie na życzenie grup zorganizowanych
• w ramach przejazdu do dyspozycji klienta dwu godzinny postój do wykorzystania na dowolnym odcinku trasy
• zwiedzanie wąskotorowej stacji w Przeworsku i zabytkowego taboru w Dynowie
• możliwość zorganizowania ogniska z pieczeniem kiełbasy