HAŁBÓW
Lokalizacja: Krempna, gm. Krempna, pw. jasielski
Cel utworzenia: Ścieżka pokazuje walory przyrodnicze Magurskiego PN oraz różnorodną tematykę związaną z działalnością ochronną parku.
Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Jadąc od strony Jasła należy kierować się drogą wojewódzką nr 992 na Nowy Żmigród. Tutaj trzymamy się tej samej drogi 992 jadąc na Krempną. Możemy trasę rozpocząć przy przystanku nr 1 na parkingu przy siedzibie Ośrodka Edukacyjnego i Muzeum Magurskiego PN (przejść całą pętlę z przystankami 1-18) lub zacząć na Przełęczy Hałbowskiej przy przystanku nr 9 by zakończyć w Krempnej przy przystanku nr 18 ścieżki.
Długość trasy/czas przejścia: 6 km/2,5h
Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: Na początku całej ścieżki w Krempnej znajduje się parking gdzie można zostawić samochód. Przy okazji można odwiedzić Muzeum Magurskiego PN. Na trasie tej części ścieżki rozmieszczonych jest 9 przystanków z tablicami informacyjnymi (łącznie 18 przystanków na całej ścieżce). Ścieżka wiedzie najpierw od Krempnej wzdłuż żółtego szlaku do Przełęczy Hałbowskiej, dalej czerwonym szlakiem na górę Kamień i zielonym szlakiem schodzącym do Krempnej.
Opis trasy: Pierwsze 9 przystanków zostało opisanych na ścieżce Hałbów. Na przystanku nr 9 na Przełęczy Hałbowskiej możemy kontynuować nasza trasę ścieżki Hałbów – Kamień wraz z czerwonym szlakiem. Na kolejnym przystanku nr 10 znajdziemy informację na temat Obszaru Ochrony Ścisłej Kamień, który powstał w celu zabezpieczenia najcenniejszych obszarów leśnych o wyraźnych cechach puszczańskich. W parku jest ich 3, ten jest najmniejszy. Szczególnie cenne zbiorowiska leśne w postaci jaworzyny karpackiej znajduje się na zboczach góry Kamień. Jeśli będziemy cicho jest szansa, ze zobaczymy tutaj rysia, wilka czy borsuka. Idąc dalej ścieżką dojdziemy do kolejnego przystanku nr 11 gdzie możemy zaobserwować rumowisko skalne, powstałe w wyniku erozyjnego wietrzenia skał. Stąd też wzięła się nazwa góry. Na kolejnym przystanku dowiemy się na temat widłaków, które w Polsce objęte są ochrona gatunkową m.in. spotkać możemy widłaka goździstego czy widłaka wroniec. Ale uwaga nie jest łatwo je rozpoznać – na świecie jest ok. 1000 gatunków widłaków. Zbliżając się do przystanku nr 13 trzeba zachować czujność, ponieważ tutaj jest skrzyżowanie szlaków i to tu spotyka się szlak czerwony ze szlakiem zielonym. Czerwony prowadzi na górę Kamień, natomiast zielony doprowadzi nas do Krempnej, którym to podążamy. Najliczniej występującymi gatunkami drzew w lasach Parku są buk i jodła, na temat których znajdziemy informację na przystanku nr 14. Ale to nie tylko te drzewa, bo już kolejny przystanek prezentuje nam modrzewia europejskiego – który jako jedyny z drzew iglastych zrzuca igły na zimę. Jak zauważyliśmy, ścieżka biegnie głównie przez las – stanowi on aż 95% obszaru Parku. Właśnie to zagadnienie lasów MPN zostanie poruszona na przystanku nr 16. Trasa ścieżki wyprowadza nas z lasu i prowadzi na miejsce z widokiem na Krempną – przystanek nr 17. Wprawne oko dostrzeże również kopułę cerkwi w Świątkowej Wielkiej u podnóży Mareszki. Ostatni przystanek całej ścieżki nr 18 znajduje się przy dawnej cerkwi greckokatolickiej pod wezwaniem św. Kosmy i Damiana. Tutaj ścieżka zapętla przy przystanku nr 1 przy Muzeum MPN.
Ciekawostka: Pierwsze wzmianki o Krempnej pochodzą z 1507 r. i dotyczą cerkwi. Wieś była lokowana na prawie wołoskim przez Stadnickich, którzy byli jej właścicielami w XIV w. W XIX w. Krempna znana była jako ośrodek kamieniarstwa łemkowskiego. Dowodzą temu liczne kamienne krzyże, które do dziś możemy spotkać w okolicznych opuszczonych wioskach. Krempna mocno ucierpiała podczas I wojny światowej , w maju 1915 roku podczas przejścia frontu spłonęła spora część zabudowań. W okresie okupacji podczas II wojny światowej, wieś była ośrodkiem nacjonalistycznego ruchu ukraińskiego. Po wojnie wysiedlono stąd całą ludność łemkowską. Obecnie wieś jest ważnym ośrodkiem turystycznym na terenie Beskidu Niskiego.
Informacja: Ścieżkę można odwiedzić każdą porą roku. Warto zapoznać się ze szczegółowym przewodnikiem po ścieżce z opisem poszczególnych przystanków, którego wersję elektroniczną można znaleźć na stronie Magurskiego PN www.magurskipn.pl., w zakładce edukacja/ oferta edukacyjna/ ścieżki przyrodnicze.
Fot. M.Pociask, A.Gancarz, K.Hulinka
