LASUMIŁA

Lokalizacja: Jabłonki, gm. Baligród, powiat leski

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Dojazd autobusem z Leska i Sanoka w kierunku Cisnej i Wetliny, należy wysiąść na pierwszym przystanku za Jabłonkami (naprzeciw budynków PGR) i z stamtąd ok. 30 min do początku ścieżki. Samochodem należy skręcić w lewo w drogę utwardzoną ok. 150 m za kapliczką – zgodnie ze strzałkami kierunkowymi z napisem „Lasumiła”

Długość trasy/czas przejścia: 1,5 km w jedną stronę, 3 km łącznie/ok. 1,5 – 2 godz.

Infrastruktura turystyczna: Na początku ścieżki znajduje się parking dla samochodów. Dostępne jest również miejsce ogniskowe z ławkami.  Ścieżka opatrzona jest tabliczkami kierunkowymi oraz znakami na drzewach. Na początku ścieżki znajduje się tablica informacyjna, natomiast przy samej Lasumiłej znajduje się ławka do odpoczynku.

Główne atrakcje: Największa w Polsce jodła o nazwie „Lasumiła”, nazywana też „Matką Bieszczadzkich Lasów”.

Opis trasy: „Lasumiła" rośnie w pobliżu Jabłonek, w masywie Łopiennika, koło Baligrodu. Ścieżka do niej rozpoczyna się w miejscu nad stawami w Jabłonkach w miejscu gdzie urządzono ławki, stolik i miejsce ogniskowe. Stąd trasa przez ok. 1 km przebiega wzdłuż leśnej drogi utwardzonej. Następie ścieżka przyrodnicza skręca w prawo i przez mostek na potoku Syhła prowadzi w górę przez ok. 0,5 km do „Lasumiłej”. Rekordowa na skalę Polski jodła jest dobrze wyeksponowana i widać wyraźnie jej imponujący pień mierzący 517 cm obwodu na wysokości tzw. pierśnicy (ok. 130 cm od ziemi) oraz 35 metrów wysokości. W pobliżu końcowego przystanku ścieżki przygotowano ławki, na których można usiąść i odpocząć. Podobnych jak „Lasumiła” jodeł w bieszczadzkich lasach można znaleźć więcej, najczęściej rosną one w towarzystwie buków (dolnoreglowa buczyna karpacka), rzadziej w dolnoreglowych borach z udziałem też świerka. Przykład takiego boru można znaleźć niedaleko, w dolinie Rabskiego potoku, naprzeciwko rezerwatu i ścieżki „Gołoborze”. Jodły w Bieszczadach stanowią blisko 20% spośród wszystkich gatunków tworzących lasy i zaliczane są do tzw. drzew długowiecznych, których wiek może przekraczać 300, a nawet 400 lat. W naturze oczywiście odnalezienie tak starych drzew nie jest łatwe, z powodu prowadzonej od kilkuset lat gospodarki człowieka. Chociaż trzeba przyznać, że w regonie bieszczadzkim, z uwagi na trudną dostępność terenu, w wielu miejscach zachowały się drzewostany bardzo mocno zbliżone do naturalnych. Drewno jodły jest bardzo cennym surowcem budowalnym, kiedyś budowano z niej domy, a dziś jest wykorzystywane jako materiał konstrukcyjny i wykończeniowy. Stare, przeszło 100-letnie drzewa pełnią też bardzo ważne funkcje przyrodnicze. W ich koronach najczęściej zakładają swoje gniazda rzadkie gatunki ptaków drapieżnych, jak orlik krzykliwy, czy też orzeł przedni. Czasem zdarzało się także, że ich obumarłych i wydrążonych w środku pniach miały swoje zimowe gawry mniejsze osobniki niedźwiedzi brunatnych. Z kolei pozostawione, obumierające i gnijące kłody są miejsce występowania wielu rzadkich gatunków roślin, grzybów (np. soplówka jodłowa) oraz owadów (np. zgniotek cynobrowy).

Informacje: Ścieżkę warto odwiedzać przez cały rok. Teren górski, średnio trudna trasa z podejściem, różnica poziomów to ok. 100 m.

Ciekawostki: Nazwa „Lasumiła” została wyłoniona na drodze otwartego konkursu, który został ogłoszony w 2014 roku. Z całej Polski napłynęło blisko 300 propozycji nazw. Okaz jest także uznany za pomnik przyrody. Poprzedni rekord wielkości należał do jodły, która rosła w rejonie Pszczelin, ale została kilka lat temu powalona przez wiatr.

Fot. M.Jedynak, I.Muzyka