TURZA

Lokalizacja: Turza, gm. Sokołów Młp., pw. rzeszowski

Cel utworzenia: Ścieżka pokazuje dwa aspekty – przyrodniczy i historyczny. Z jednej strony piękno przyrody, zagadnienia związane z jej ochroną – stanowiąc miejsce odpoczynku dla mieszkańców okolicy. Z drugiej strony pokazuje i upamiętnia miejsce tragicznych wydarzeń roku 1944 i związanych z nimi ofiar NKWD.

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: W Sokołowie Małopolskim skręcamy na Raniżów, w drogę wojewódzką nr 875. Po ok 3 km, za tabliczką informująca o końcu miejscowości Turza, po prawej stronie znajduje się wjazd na parking leśny. Tutaj znajduje się przystanek nr 1, z którego możemy rozpocząć naszą wędrówkę – albo na trasę północną, albo na trasę południową.  Można tutaj też dojechać busem, który jeździ na trasie Sokołów Małopolski – Kolbuszowa, przystanek znajduje się w Turzy, w odległości od przystanku nr 1 na ścieżce ok. 700 m.

Długość trasy/czas przejścia:

    pętla północna – 6,5 km / 3 h
    pętla południowa – 3,5 km / 2 h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: Punktem centralnym trasy jest parking leśny przy drodze Raniżów – Sokołów w pobliżu Turzy. Na parkingu są usytuowane stoły, wiata chroniąca przed niekorzystnymi warunków atmosferycznych oraz punkt ogniskowy. Tu, na początku ścieżki znajdują się tablice informacyjne. Na całej ścieżce znajduje się 20 tablic przystankowych – 11 na trasie północnej i 9 na trasie południowej.

Opis trasy: Ścieżka została utworzona przez Nadleśnictwo Głogów Małopolski.  Ta ścieżka przyrodniczo-historyczna w kształcie ósemki została wyposażona w 20 przystanków. W punktach przystankowych opisane są ciekawsze elementy przyrody, zabiegi hodowlane prowadzone w lesie, zagadnienia ochrony przyrody, roślin leczniczych ale też miejsca związane z historią. Pierwszy przystanek „Ochrona przyrody”, pokazuje m.in. 160 -letniego buka, który ma cechy pomnika przyrody. Na kolejnym przystanku trasy północnej „Zbieramy grzyby” pamiętając przy tym, że trzeba się znać na grzybach bo występują tutaj również grzyby trujące – ważna zasada: żadnego nie niszczymy.  Pożary lasów są zaliczane do najczęściej występujących klęsk żywiołowych o czym mówi następny przystanek „Ogień i las”. Wędrując dalej ścieżką poznamy „Rośliny lecznice”, ale zbierając zioła pamiętajmy, że tak jak z grzybami – trzeba się znać, ponieważ możemy trafić też na rośliny trujące. „Gospodarka łowiecka” oraz „Pielęgnowanie upraw” to kolejne przystanki na naszej ścieżce, po których trafimy do drewnianej „Kapliczki św. Huberta” wybudowanej w 1983 r. Na ścieżce dowiemy się również na temat „Pielęgnowania drzewostanów leśnych” i roli „Wody w lesie”. Kolejny przystanek nr 10 to „Szkółka leśna” gdzie warto skorzystać z infrastruktury turystycznej i zrobić sobie czas na odpoczynek, bo tylko jeden przystanek – „Ochrona upraw leśnych” dzieli nas od powrotu do przystanku nr 1, gdzie ścieżka zapętla. Gdy starczy nam sił warto kontynuować wędrówkę na trasie południowej . Pierwszy przystanek na tej trasie (a 12 z 20) to „Śmieci w lesie”, który podejmuje ten wciąż istniejący problem – a rozwiązywany poprzez akcje sprzątania przecież z naszych podatków. Na kolejnym przystanku dowiemy się na temat „Siedlisk leśnych” terenów nizinnych. Gdy dojdziemy do przystanku nr 14 „Pomnik pomordowanych” warto przystanąć i pochylić głowę nad wydarzeniami historii. Wędrując dalej poznamy „Główne gatunki lasotwórcze” takie jak sosna, świerk, jodła, dąb czy buk oraz spotkamy „Przydrożny Krzyż w lesie sosnowym”, który owiany jest legendą. Następne przystanki pokażą „Fazy rozwojowe lasu”, jak wygląda „Zakładanie upraw leśnych” oraz co to jest „Zmiana pokoleń” w kontekście hodowli lasu. Na całej trasie rozlokowane są ławki i stoły pozwalające na odpoczynek. Ustawiono również kosze na śmieci.

Ciekawostka: Najbardziej unikalnym miejscem na ścieżce, jest przystanek nr 14 poświęcony ofiarom sowieckiego terroru, jaki miał miejsce w 1944 r. Znajduje się tam również wyjątkowy pomnik poświęcony ofiarom tamtego tragicznego wydarzenia wzniesiony w 1995 r, projektu Piotra Kidy. Miejsce to powinniśmy uczcić chwilą zadumy nad nie tak dawną historią oraz ogromem cierpień naszego narodu.

Informacja: 1. Na przystanku nr 10 przy szkółce leśnej znajduje się zielona klasa, gdzie po uzgodnieniu z leśniczym, można przeprowadzić zajęcia z młodzieżą (teren jest zamknięty i ogrodzony). Oprócz udogodnień w postaci ławek, stołów, zadaszenia i miejsca na ognisko, znajduje się również toaleta. 2. Ważną informacją dla miłośników dwóch kółek jest to, że po ścieżce można poruszać się nie tylko pieszo ale i rowerem. Trzeba mieć tylko na uwadze, że niektóre fragmenty ścieżki są mocno piaszczyste i poruszanie się rowerem może wymagać więcej wysiłku.

Fot. M.Jedynak