Wadernik

Lokalizacja: pow. krośnieński, gm. Dukla
Typ: Florystyczny

Utworzony został w roku 1989, na powierzchni 10,72 ha we wsiach Mszana i Ropianka. Znajduje się w Beskidzie Niskim, w granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego, w odległości 4,5 km od granicy państwa ze Słowacją.

Obszar chroniony obejmuje części stosunkowo wąskiej, głęboko wciętej doliny potoku Wadernik oraz zachodnie i południowe stoki nad potokiem. Rozpiętość wysokościowa rezerwatu jest niewielka i wynosi 56 m (najniższy punkt 520 m n.p.m. i najwyższy – 576 m n.p.m.). Dominującym zbiorowiskiem leśnym jest las górski – żyzna buczyna karpacka. Na trzech niewielkich polanach z wyższym poziomem wód gruntowych (źródliska i wysięki) występuje zbiorowisko łąkowe. W drzewostanie (wiek 90–126 lat) panuje jodła (ponad 80% udziału w zasobach) z udziałem buka (ponad 19%), sporadycznie pojawiają się: jawor, świerk, osika, wierzba iwa, brzoza, wiąz, czereśnia, modrzew i klon.

Ale najcenniejszym elementem rezerwatu są stanowiska cisa pospolitego (blisko 200 sztuk), z których najwyższe egzemplarze mają ponad 5 metrów. Cis wymaga mikroklimatu typowo leśnego, o stosunkowo dużej wilgotności powietrza, mniej jest wrażliwy na jakość gleby, byleby nie była zbyt sucha i jałowa. Cis jest wytrzymały na ocienienie, szczególnie w młodym wieku. Już od wczesnego średniowiecza był chętnie wykorzystywany przez człowieka do wyrobu przedmiotów domowego użytku (łyżek, grzebieni, trzonków do narzędzi, a nawet kołków zastępujących gwoździe), a także w wyrobach tokarskich, z kolei z grzybów – soplówka jodłowa. Gatunki objęte ochroną częściową to kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, przytulia wonna, pierwiosnek wyniosły, kalina koralowa.

W rezerwacie przeważają liczebnie gatunki niżowe. 19 to rośliny reglowe, m.in.: żywiec gruczołowaty, tojeść gajowa, przetacznik górski, starzec Fuchsa i gajowy, paprotnik kolczysty, zaś górskie stanowią 24 taksony, np.: nerecznica szerokolistna, knieć górska, świerząbek orzęsiony czy bodziszek żałobny.

Okresowo żerują w rezerwacie: jeleń karpacki, sarna, dzik, wilk, ryś, lis, niedźwiedź brunatny i żbik. Stwierdzono także gniazdowanie orlika krzykliwego oraz licznych przedstawicieli awifauny na terenie rezerwatu.