Winna Góra

Lokalizacja: W granicach miasta Przemyśla
Typ: Florystyczny

Utworzony został w roku 1954. Niewielki rezerwat położony jest w północnej części Przemyśla, w dzielnicy Winna Góra, na zboczu doliny Sanu, na stoku o wystawie południowo-wschodniej. Różnice wysokości na tym terenie są znaczne, w części północnej i wschodniej znajduje się skarpa, której grzbiet położony jest na wysokości 254–265 m n.p.m.

Na lessowym Przedgórzu Karpackim w okolicy Przemyśla spotyka się dużą koncentrację gatunków kserotermicznych, w sumie ponad 20 gatunków. Roślinność rezerwatu jest jednym z występujących na tym terenie izolowanych fragmentów zbiorowisk stepowych, uwarunkowanych istnieniem szczególnych warunków klimatycznych i glebowych, a głównie silnym nasłonecznieniem i zasobnością podłoża w węglan wapnia.

Chroni się tutaj naturalne stanowisko – jednego z najbardziej interesujących gatunków kserotermicznych – wiśni karłowatej (zwanej także wisienką stepową), która jako stepowy relikt okresu holoceńskiego osiąga w Polsce północną granicę swojego występowania. Ten ciepłolubny krzew o wysokości do 1,5 m, przedstawiciel elementu pontyjskiego, wytwarza liczne pędy odroślowe, za pomocą których się rozkrzewia. W Polsce występuje bardzo rzadko, rośnie na nasłonecznionych zboczach dolin rzecznych i stokach wąwozów. Gatunek wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin. Największym zagrożeniem dla wiśni karłowatej jest krzyżowanie się z wiśnią pospolitą. Może to doprowadzić do całkowitego zaniku podstawowego genotypu. Na terenie rezerwatu rośnie także inna bardzo rzadka i narażona na wymarcie roślina chroniona od 2004 roku – len austriacki. „Winna Góra” to jedno z dwóch stanowisk lnu austriackiego w Polsce uznawanych za naturalne.

Z bardziej pospolitych gatunków kserotermicznych występują: szałwia łąkowa, wiązówka bulwkowa, krzyżownica czubata, dzwonek jednostronny, rutewka mniejsza, rzepik pospolity, czyścica storzyszek i przetacznik austriacki. Zajmuje ona stanowiska na północno-wschodniej części na szczycie skarpy.

Podnóże porasta roślinność zaroślowa z panującymi: szakłakiem pospolitym, dereniem świdwą, leszczyną oraz drzewami: orzechem włoskim, jesionem wyniosłym, topolą osiką, gruszą i czereśnią. W runie występują zarówno gatunki leśne w miejscach ocienionych, jak i kserotermiczne w prześwitach. Z powodu bliskiego sąsiedztwa pól uprawnych, w rezerwacie rosną także: bylica pospolita, pokrzywa zwyczajna, jasnota purpurowa i mlecz polny.

Teren ten nie jest zbyt bogaty faunistycznie z racji położenia na terenie miasta i stosunkowo niewielkiej powierzchni. Liczne są ptaki: makolągwa, białorzytka, dzierzba gąsiorek, kląskawka i kuropatwa. Ze świata zwierząt występują tu: nornik zwyczajny, mysz polna, kuna domowa i kret. Do typowych przedstawicieli owadów zaliczają się: modraszek ikar i modraszek dafnid oraz listkowiec cytrynek.