Woronikówka

Lokalizacja: pow. leski, gm. Baligród
Typ: Florystyczny

Utworzony został w roku 1989, na powierzchni 14,84 ha we wsi Jabłonki. Znajduje się w granicach Ciśniańsko – Wetlińskiego Parku Krajobrazowego, a także Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”.

Położony jest na północnym zboczu góry Woronikówka (836 m n.p.m.), którą przez kilkadziesiąt lat po II wojnie światowej nazywano „Walter”. Rezerwat obejmuje szczyt i górną część zboczy jednej z bocznych grzbietów w paśmie Durnej, na wysokości 625-800 m n.p.m. Wyróżniony został tu jeden typ siedliskowy – zespół żyznej buczyny karpackiej. Rezerwat utworzono w celu ochrony skupiska cisa pospolitego (Taxus baccata), które nie weszło w skład powstałego w 1957 r. rezerwatu „Cisy na Górze Jawor”. Obydwa tereny chronione obejmują naturalne stanowiska cisa pospolitego w Bieszczadach, występuje tu populacja licząca kilkaset głównie młodych osobników.

Dogodne warunki znajdują tu dominujące jodła i buk zwyczajny oraz jawor, modrzew, klon, wiąz górski i świerk. Warstwę krzewów o niewielkim zwarciu buduje podrost bukowy, wiąz i dziki bez czarny. We wschodniej części rezerwatu, na niewielkiej powierzchni, występuje też dodatkowo jesion i olsza szara. We florze zanotowano 113 gatunków: 7 drzew, 9 krzewów i krzewinek oraz 97 roślin. W bujnym i wielowarstwowym runie rezerwatu rosną m.in.: dominujące żywiec gruczołowaty i cebulkowy, szczyr trwały, gajowiec żółty, niecierpek pospolity, jeżyna gruczołowata i trzcinnik leśny.

Pojawiają się tu także gatunki północne, reprezentujące element subborealny: konwalijka dwulistna, wietlica samicza i szczawik zajęczy. Znamiennym rysem flory jest znaczny udział gatunków górskich (29 taksonów czyli 25% ogółu), także wysokogórskie (subalpejskie) – ostrożeń wschodniokarpacki, okrzyn karpacki i wrotycz baldachogroniasty Klusjusza. 11 roślin z rezerwatu objętych jest ochroną gatunkową: parzydło leśne, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, storczyk męski, języcznik zwyczajny, cis pospolity, kopytnik pospolity, marzanka wonna, goryczka trojeściowa, pierwiosnka wyniosła i kalina koralowa. W południowej części rezerwatu w pobliżu potoku rośnie okazały wiąz górski o wysokości 31 m i obwodzie 78 cm w pierśnicy. Zaś w części wschodniej kolejny wiąz o wysokości 30 m i obwodzie 102 cm. Odnaleziono także potężną jodłę o wysokości 28 m i średnicy 120 cm.

Lasy porastające pasmo Durnej, której częścią jest teren rezerwatu, są ostoją wielkich ssaków europejskich: niedźwiedzia brunatnego, wilka, rysia, żbika, żubra, jelenia karpackiego, sarny, dzika, lisa, zająca, tchórza i kuny leśnej. Z drobnych ssaków żyje w tym miejscu orzesznica, mysz leśna, brunatnoczarna odmiana wiewiórki, koszatka i popielica.

Występuje tu wiele puszczańskich ptaków drapieżnych, m.in. puchacz, orzeł przedni, trzmielojad, orlik krzykliwy, sóweczka, puszczyk uralski, jastrząb, myszołów zwyczajny i kruk.

Gady reprezentowane są przez jaszczurki: zwinkę i żyworodną. Z płazów stwierdzono występowanie salamandry plamistej i traszki karpackiej. Z bezkręgowców obserwowany był karpacki ślimak pomrów błękitny oraz szereg gatunków dżdżownic, kosarzy, pająków, mrówek, chrząszczy i motyli.