Bukowica

Lokalizacja: pow. sanocki, gm. Komańcza.
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 1996, na powierzchni 292,92 ha, we wsi Darów, na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego. Granice rezerwatu prowadzone są w większości grzbietami górskimi. Położone we wschodniej części Beskidu Niskiego pasmo Bukowicy ciągnie się od Rzepedzi w dolinie Osławy po Puławy nad Wisłokiem. Jedną z jego kulminacji jest góra Skibce (775,7 m n.p.m.). Na jej południowych zboczach oraz na stokach wzniesienia Góra Dział (665,36 m n.p.m.), jak i pobliskiego bezimiennego wzniesienia, utworzono rezerwat „Bukowica”. Jest to obszar chroniący zbiorowisko buczyny karpackiej o charakterze puszczańskim. Obejmuje charakterystyczną kotlinę (nazywaną także „kotłem źródliskowym”), mającą swój wylot w miejscu, gdzie z rezerwatu wypływa potok Darów. Posiada on na terenie rezerwatu około 30 stałych i okresowych dopływów bocznych, stąd też i nazwa „rezerwat szumiących potoków”, słychać je bowiem na przeważającej jego części.

Występują tu dwa typy siedliskowe lasu: las górski i las łęgowy górski. Dominuje las górski z bukiem i jodłą, z domieszką jaworu, wiązu górskiego, modrzewia, brzozy, klonu, lipy drobnolistnej, czereśni, świerka, a w niższych partiach grabu i dębu szypułkowego. Z kolei las łęgowy górski występuje na obszarze niżej położonej części doliny Darowa. Gatunkiem głównym w drzewostanie jest tam olsza szara i jesion, a w domieszce – świerk, jodła, klon i wierzba krucha. Najstarsze drzewostany mają 150 lat.

Rezerwat przyrody położony jest w sąsiedztwie granicy między Karpatami Wschodnimi i Zachodnimi, stąd też i jego flora odznacza się niejednolitym charakterem geograficznym. Ma ona charakter typowo leśny. Występuje tu około 280 gatunków roślin, w tym 26 chronionych. Z krzewów najliczniej spotykana jest jeżyna gruczołowata i leszczyna, a z roślin zielonych – gajowiec żółty, żywiec gruczołowaty i cebulkowy, nerecznica samcza i krótkoostna, zawilec gajowy, szczyr trwały i marzanka wonna.

Znamiennym rysem jest znaczna obecność roślin górskich, rosną tu m.in. kostrzewa górska, żywokost sercowaty, paprotnik Brauna i kolczysty oraz miesiącznica trwała. Osobliwością jest występowanie dwóch gatunków subalpejskich: omiega górskiego i modrzyka górskiego. Z kilku występujących gatunków wschodniokarpackich wymienić można bluszczyka kosmatego i sałatnicę leśną. Duża ilość rozkładającego się drewna i wysoka wilgotność stwarzają dobre warunki do rozwoju grzybów; stąd i obecność szmaciaka gałęzistego, soplówki jodłowej i sromotnika bezwstydnego – objętych ścisłą ochroną.

Rzeźba terenu w rezerwacie jest bardzo zróżnicowana – grzbiety górskie są poprzecinane głębokimi jarami, w których płyną potoki. Wiele miejsc sprawia wrażenie prawdziwej puszczy karpackiej. W leśnych ostępach spotkać można rysie, wilki, borsuki, lisy, kuny leśne, a nawet migrujące niedźwiedzie brunatne. Zwierzęta parzystokopytne reprezentuje jeleń karpacki, sarna, dzik i migrujące łosie. Awifauna ma charakter leśny i odznacza się dużym udziałem ptaków drapieżnych (m.in. kruk, myszołów, krogulec, jastrząb, pustułka, kobuz) i drobnych ptaków śpiewających (m.in. trznadel, zięba, liczne sikory, świergotek drzewny i kwiczoł). Potok Darów ma charakter typowy dla krainy górskiej, stąd też i obecność w nim pstrąga potokowego, strzebli potokowej, śliza oraz brzanki.

Fot. A.Krzykwa