RezLes

Lupa

Lokalizacja: pow. przeworski, gm. Sieniawa
Typ: leśny

Utworzony został w roku 1953, na powierzchni 4,23 ha w miejscowości Dobra. We wschodniej części Kotliny Sandomierskiej położony jest rozległy kompleks leśny zwany Lasami Sieniawskimi, gdzie zachował się fragment drzewostanu przypominający prastarą Puszczę Sandomierską. W umiejscowionym tu niewielkim rezerwacie rośnie 11 gatunków drzew – sosna, dąb, buk, ich uzupełnieniem są grab i olcha, a pojedynczo jodła pospolita, świerk, osika, brzoza, wiąz i lipa. Niektóre mają około 200 lat. Sosna, częściowo dąb i buk, a sporadycznie jodła i świerk, tworzą górny okap. Natomiast w dolnym ulokowały się buk, miejscami grab lub świerk. Olcha występuje grupowo przy granicy północnej rezerwatu, a grab w części północno-zachodniej.

Na dnie lasu leżą zwalone pnie drzew, będące środowiskiem życia wielu gatunków małych ssaków i owadów. Sporą część tego terenu zajmują mokradła. Teren ten ma wysoki stan wód gruntowych, od 0,5 do 0,9 m głębokości. Wody mają utrudniony odpływ zwłaszcza na wiosnę, z powodu zamulenia dawnych cieków naturalnych – potoku Radawka, który łączy się z rzeką Lubaczówką.

Z roślinności wyższej występują w niewielkich ilościach: jeżyna, malina, bukwica, paproć samcza. Z gatunków chronionych rosną: kępa długosza królewskiego i bluszcz pospolity. Wśród roślin runa na uwagę zasługują storczyki: kruszczyk szerokolistny i gnieźnik leśny, często występuje gwiazdnica wielokwiatowa, kopytnik pospolity, podagrycznik pospolity, wilczomlecz migdałolistny, żankiel zwyczajny i niecierpek pospolity. W rezerwacie znajduje się także kilka stanowisk kosaćca bezlistnego (odmiana o żółtych kwiatach).

Do najpospolitszych gatunków występujących zwierząt należą jeleń europejski, sarna, lis, dzik i zając. Spotkać tu można również szereg gatunków ptaków: orlika krzykliwego, jastrzębia gołębiarza, krogulca, myszołowa zwyczajnego, sowę płomykówkę i pójdźkę, kukułkę, dzięcioła czarnego, bociana czarnego, kraskę i gołębie – grzywacza i turkawkę. Z gadów dostrzeżono jaszczurki: zwinkę i zieloną, padalca oraz żmiję zygzakowatą, zaś z płazów – traszkę zwyczajną. Mrówka rudnica i mrówka mała leśna należą do pożytecznych owadów licznie występujących w rezerwacie, do szkodników zaliczane są: chrabąszcz majowy i kasztanowiec, ostaniec większy i mniejszy oraz kornik drukarz. Ze świata grzybów należy wymienić obecność wroślaka sosnowego i mączniaka dębowego. Ze względu na duże nagromadzenie cennych okazów flory i fauny planowane jest poszerzenie rezerwatu do ponad 20 ha.

Łęka

Lokalizacja: pow. stalowowolski, gm. Zaklików
Typ: leśny

Utworzony został w roku 1998, obejmuje 377,35 ha na terenie dwóch wsi: Gielnia i Goliszowiec. Rezerwat położony jest we wschodniej części rozległego kompleksu leśnego porastającego Równinę Biłgorajską, rozciągającego się od doliny Wisły i Sanu na zachodzie po granicę państwa na wschodzie. Wysokości bezwzględne wahają się tu od 170–240 m n.p.m. W rezerwacie przeważają lasy grądowe (zajmują 108,77 ha) i łęgi jesionowo-olchowe oraz różne typy borów – mieszany świeży i wilgotny oraz bór bagienny. Spotkamy tu pomnikowych rozmiarów jawory, jesiony, dęby, lipy drobnolistne oraz wiązy. Atrakcyjna krajobrazowo jest dolina rzeki Łukawica z jej licznymi meandrami. Sporo tu także torfowisk, szuwarów i łąk. Ogółem flora rezerwatu liczy 319 gatunków, głównie są to rośliny lasów i borów, tak pospolite taksony jak: olsza czarna, grab, zawilec gajowy, gajowiec żółty, przytulia wonna czy jeżyna fałdowana, jak też gatunki rzadkie np. bluszcz pospolity.

Poważny udział mają także gatunki nazywane borealnymi, pospolite: świerk pospolity, wietlica samicza, nerecznica krótkoostna, borówki (czarna, bagienna i brusznica) oraz rzadkie: mącznica lekarska, wroniec widlasty i kosaciec syberyjski. Dość częstym składnikiem flory są również taksony zaliczane do podelementu euro-syberyjskiego, m.in.: brzoza omszona, wiązówka błotna, konwalijka dwulistna, jaskier rozłogowy i malina oraz rzadki czerniec gronkowy. Odnaleziono 16 gatunków roślin objętych ochroną, są to: bluszcz pospolity, gnieźnik leśny, wawrzynek wilczełyko, widłak jałowcowaty, wroniec widlasty oraz storczyki: kruszczyk szerokolistny, podkolan biały, storczyk szerokolistny. Stwierdzono także występowanie 93 gatunków mchów 19 wątrobowców, 64 porostów oraz 20 grzybów kapeluszowych. Ze ssaków spotkać można łosie, sarny, jelenie i dziki, z drapieżnych: kuny, lisy, borsuki, jenoty oraz wilki.

Możemy zobaczyć tu wiele gatunków ptaków. Z 77 występujących gatunków, aż 66 zakłada gniazda, w tym bieliki, głuszce, kruki, dzięcioły, trzmielojady, błotniaki krótkoszpony, jastrzębie, myszołowy, puszczyki i bociany czarne.

Fot. A.Krzykwa

Wydrze

Lokalizacja: pow. łańcucki, gm. Rakszawa
Typ: leśny

Utworzony został w roku 1983, na powierzchni 14,64 ha w północno-zachodniej części wsi Wydrze. Jego obszar należy do Brzóźniańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Położony jest w centralnej części kompleksu leśnego, tworzącego Uroczysko Wydrze. W jego obrębie znajduje się wierzchowina morenowego wzniesienia porośnięta lasem mieszanym z przewagą starodrzewu bukowego. Ma ona charakter buczyny karpackiej, będącej reliktem Puszczy Sandomierskiej. Jest to rzadkość w Kotlinie Sandomierskiej. W przerzedzeniach buczyny występują duże skupiska modrzewia polskiego, z których niektóre okazy mają 120–130 lat i osiągają wysokość do 40 m. Można zobaczyć także trzy potężne dwustuletnie buki zwyczajne. Flora rezerwatu liczy 146 gatunków roślin, w tym 7 chronionych. W drzewostanie dominuje buk zwyczajny z domieszką modrzewia polskiego, sosny, świerka i graba.

W runie rośnie wiele cennych roślin, m.in.: kruszczyk szerokolistny, widłak torfowy i goździsty, grążel żółty, podkolan biały i zielonawy, śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, ziarnopłon wiosenny, pokrzyk wilcza jagoda, gnieźnik leśny, widłaki (torfowy i goździsty), goździki (kosmaty i piaskowy), storczyki (szerokolistny, listeria jajowata i gnieźnik leśny). W buczynie karpackiej występują także m.in.: gajowiec żółty, marzanka wonna, kopytnik pospolity, żywiec gruczołowaty, wilczomlecz migdałolistny, bluszczyk kosmaty oraz konwalijka dwulistna i szczawik zajęczy.

Skład fauny determinuje położenie tego miejsca w obrębie Kotliny Sandomierskiej. Gromadę ssaków reprezentuje kilkanaście najpospolitszych gatunków, m.in.: jeleń europejski, sarna, dzik, lis, zając, borsuk i kuna leśna. Ze zwierząt chronionych spotyka się tu: bobra, łasicę, gronostaja i nietoperza. Większość ssaków stanowią zwierzęta drobne: orzesznica, wiewiórka, ryjówka oraz jeże. Najliczniejszą grupę, bo około 40 gatunków, stanowią gniazdujące tu ptaki. Liczne są drapieżne: myszołów, jastrząb i pustułka, ale i wiele innych: bocian czarny, kraska, grzywacz, turkawka, puszczyk, sowa uszata, dzięcioł czarny i zielony, dudek, skowronek borowy, rudzik, świstunki, sikory i pokrzewka czarnobiała.

Las Klasztorny

Lokalizacja: pow. leżajski, gm. Leżajsk
Typ: leśny

Utworzony został w roku 1953, obejmuje 39,49 ha na terenie miasta Leżajsk. Jest to jedno z niewielu miejsc, w których można zobaczyć, jak przed wiekami wyglądała Puszcza Sandomierska. O ochronie tego obszaru myślano już w latach międzywojennych. W 1923 r. dr Marian Nowiński zbadał wartości przyrodnicze tzw. „Lasu Klasztornego”, następnie opisał je w roczniku „Ochrona Przyrody” w 1926 r. (zeszyt 6, str. 75–79). Podkreślał, że w „przepięknym lesie klasztornym pod Leżajskiem” sosna dożywa „niezwykle sędziwego wieku (400 lat), nie psując się, lecz dostarczając drewna bardzo wysokiej jakości”. W efekcie starań Państwowej Rady Ochrony Przyrody najpierw objęto ochroną teren o powierzchni jednego hektara, który w 1931 r. powiększono – na wniosek Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia – do 22 ha. Niestety, podczas wojny tutejszy drzewostan w wielu miejscach został przetrzebiony przez Niemców. Rezerwat utworzono ponownie dopiero w 1953 roku na obszarze 26,82 ha, powiększając go w roku 1959 do obecnego areału.

Drzewostan rezerwatu tworzy w większości dwustu- i ponaddwustuletni starodrzew sosnowo-bukowo-jodłowy. Rośnie tu wiele drzew o rozmiarach pomnikowych. W drzewostanie dominuje sosna zwyczajna (71,9% zasobów), następnie jodła (10,3%), dąb szypułkowy (8,6%), buk (7,6%), niewielką domieszkę stanowi grab (1,2%) i brzoza brodawkowata (0,4%). Pojedynczo w drzewostanach występują: świerk, osika i wiąz szypułkowy. Najlepiej zjawić się tu, kiedy na drzewach nie ma wiele liści, bo wtedy można zobaczyć ogrom tutejszych buków, jodeł czy sosen. Szczególnie pięknie jest wiosną, kiedy w runie leśnym bielą się dywany zawilców, a później konwalii majowych.

Flora rezerwatu liczy 151 gatunków roślin naczyniowych, 16 mszaków i 19 gatunków grzybów, 20 gatunków drzew, 25 krzewów, krzewinek i półkrzewinek oraz 106 ziół. W runie, obok zawilców i konwalii, najczęściej występują orlica pospolita, szczawik zajęczy, borówka czernica, rokiet pospolity i jeżyna gruczołowata. Osobliwością jest zimoziół północny, relikt późnoglacjalny, pozostałość po ostatnim zlodowaceniu bałtyckim, rosnący w Polsce na zaledwie kilku stanowiskach. W rezerwacie jego stanowisko tworzy płat o powierzchni ok. 4 m2, ma słabą dynamikę rozwojową, nie kwitnie, a jego areał stopniowo się zmniejsza.

Występują tu przede wszystkim leśne gatunki nizinne. Ze ssaków najczęściej możemy spotkać sarnę, zająca, dzika, lisa, kunę leśną, tchórza, łasicę. Z ptaków dostrzeżono dzięcioła dużego, sikory: modraszkę i bogatkę, kruka, piecuszka, mysikrólika, kowalika, myszołowa, krogulca, pójdźkę, dzierzbę gąsiorek, kraskę, turkawkę, kosa, gołębia grzywacza, drozda śpiewaka, dzwońca i jastrzębia gołębiarza. Z gadów występują: jaszczurki – zwinka, zielona, żyworodna oraz zaskroniec, padalec i żmija zygzakowata, a z płazów rzekotka drzewna i żaba trawna.

Kamienne

Lokalizacja: pow. lubaczowski, gm. Lubaczów
Typ: leśny

Utworzony został w roku 2004, na powierzchni 8,27 ha, w granicach dwóch wsi: Nowa Grobla i Opaka. Rezerwat położony jest na skraju lasu, na wale wydmowym o długości ok. 1,5 km oraz szerokości od 30 do 100 metrów. Chroni obszar o wybitnych wartościach przyrodniczych. Występuje tu zespół świetlistej dąbrowy (Potentillo albae-Quercetum), rzadkie w Polsce kserotermiczne zbiorowisko leśne typowe dla obszarów śródziemnomorskich Europy. Świetlista dąbrowa jest najbogatszym florystycznie zespołem leśnym w Polsce; na stosunkowo niewielkiej powierzchni występuje tutaj od 45 do 80 gatunków roślin. Ta różnorodność florystyczna jest efektem występowania w świetlistych dąbrowach gatunków charakterystycznych dla lasów liściastych i mieszanych, ale także borów (czyli lasów iglastych), ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych, muraw kserotermicznych i łąk.

Drzewostany świetlistych dąbrów, które tworzą rodzime gatunki dębów (dąb szypułkowy lub bezszypułkowy), są umiarkowanie zwarte, w związku z czym do runa leśnego dociera dużo światła. W rezerwacie „Kamienne” wyróżniają się stuletnie dęby szypułkowe rosnące w otoczeniu sosen zwyczajnych. Charakterystycznym elementem jest bogata warstwa krzewów, które tworzą: głóg, leszczyna pospolita, szakłak, tarnina, kruszyna, dzika róża i trzmielina brodawkowata, która w Polsce osiąga północną i zachodnią granicę zasięgu.

W runie leśnym rośnie wiele roślin chronionych i rzadkich w polskiej florze, a charakterystycznych dla świetlistej dąbrowy, np. jaskier wielokwiatowy, miodownik melisowaty, ciemiężyk białokwiatowy, pięciornik biały, kokoryczka wonna, pierwiosnka lekarska, dzwonek brzoskwiniolistny. Występują także elementy typowe dla żyznych lasów liściastych, m.in.: perłówka zwisła, zawilec gajowy, kłosownica leśna, turzyca palczasta, lilia złotogłów, pszeniec gajowy, fiołek leśny, groszek wiosenny i przytulia Schultesa. Z gatunków borowych zinwentaryzowano orlicę pospolitą, borówkę czarną, pszeńca zwyczajnego i gorysza pagórkowego. Gatunki nieleśne z ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych i łąk w rezerwacie, to: traganek szerokolistny, bodziszek czerwony, lepnica zwisła, sierpik barwierski, koniczyna dwukłosa, bodziszek czerwony, krwawnik pospolity i pajęcznica gałęzista. Dodatkowo w rezerwacie występują rzadkie i chronione gatunki: podkolan zielony, powojnik prosty, naparstnica zwyczajna, turówka leśna, miodunka wąskolistna i czosnek skalny. W bujnie rozwiniętej warstwie zielonej kwitnie tu masowo konwalia majowa, tworząca zwarte łany.

RezLes

Lupa

Łęka

Wydrze

Las Klasztorny

Kamienne

Więcej artykułów…

JAKA PODODA?

ZNAJDŹ NAS :

Polityka prywatności