Grąd w Średniej Wsi

Lokalizacja: pow. leski, gm. Lesko.
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 2003, na powierzchni 58, 19 ha na terenie miejscowości Średnia Wieś. Położony jest w rejonie Wschodniobeskidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Rezerwat obejmuje fragmenty zbiorowisk gradowych na wzniesieniach położonych nad Sanem: Górze Sierocie (369,3 m n.p.m.) oraz sąsiednim, bezimiennym wzniesieniu (422,8 m n.p.m.) należą one do pasma Czulni (576 m n.p.m.) - elementu Pogórza Leskiego. W odległości około 400- 500 m od jego granic przepływa San, który oddziela rezerwat od miejscowości Średnia Wieś i pobliskiej Bachlawy. Od momentu rozebrania drewnianego mostu na Sanie dotrzeć do niego można jedynie od strony Zwierzynia, wędrując po prawej stronie rzeki.

„Grąd w Średniej Wsi” obejmuje fragment subkontynentalnego grądu o wysoki stopniu naturalności. Ochroną objęto w nim dwa cenne wiekowo siedliska żyznego lasu lipowo- grabowego z domieszką dębu wiązu i brzozy w wieku ponad 100 lat oraz sosny zwyczajnej w wieku ok. 130 lat, prawdopodobnie naturalnego pochodzenia. W składzie flory rezerwatu  zanotowano dotychczas około 200 gatunków roślin, z czego 32 to taksony górskie. Najczęściej spotykane to: turzyca orzęsiona, marzanka wonna, gajowiec żółty, miodunka ćma, podagrycznik pospolity, gwiazdnica gajowa, zawilec gajowy, wietlica samicza, nerecznica samcza i bluszczyk owłosiony.

W rezerwacie jest ogółem 20 taksonów chronionych (12 objętych ochroną ścisłą i 8 częściową). Gatunki objęte ochrona ścisłą to: parzydło leśne, pokrzyk wilcza jagoda, wawrzynek wilczełyko, kruszczyk szerokolistny, skrzyp olbrzymi, śnieżyczka przebiśnieg, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, gnieźnik leśny, podkolan biały, paprotka zwyczajna i cebulica dwulistna.

Grzyby podlegające ochronie ścisłej reprezentują: szyszkowiec łuskowaty, sromotnik bezwstydny i szmaciak gałęzisty. Do licznych grzybów objętych ochroną częściową w rezerwacie należą m.in. gatunki z podgromady podstawczaków: borowik szlachetny, podgrzybek zajączek i podgrzybek złotawy, lakówki, czubajka kania i gałęziaki.

Zalesione zbocza, na których powstał rezerwat, od rzeki dzielą pola uprawne. Często możemy tu spotkać wychodzące z lasu sarny, jelenie, zające i lisy. Wiosną kwitną rosnące łanami żywokot sercowaty i bulwiasty oraz żywiec cebulkowy. Niedaleko rezerwatu nad Sanem znajduje się duże stanowisko pióropusznika strusiego. Ta dolina to także doskonałe miejsce polowań dla ptaków drapieżnych.