Krępak

Lokalizacja: pow. przemyski, gm. Bircza.
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 1991, na powierzchni 138,46 ha w okolicy miejscowości Korzeniec. Leży na obszarze Pogórza Przemyskiego, w obrębie zachodniego zbocza pasma Frankowa-Grunowa, ciągnącego się pomiędzy Sanem a Wiarem od Krzywczy do Łodzinki.

„Krępak” to rezerwat położony kilka kilometrów na północ od Birczy. Jego obszar ma nieregularny kształt, złożony z dwóch części oddzielonych drogą asfaltową Przemyśl – Sanok oraz gruntami prywatnymi wsi Korzeniec. Odrębny obszar stanowi także nieduży fragment położony między tą drogą, a utwardzoną drogą gruntową stanowiącą część starego traktu kupieckiego Przemyśl – Sanok.

Ze środkowej części rezerwatu wypływa potok Korzeniecki. Na całym obszarze występuje gęsta sieć małych potoków i okresowych cieków, które mają zdecydowanie górski charakter – ich doliny są głębokie, a koryta wąskie. Wykazują one duże spadki, w obrębie koryt spotyka się progi i niewielkie wodospady, a ich dna wyścielone są rumoszem. Najniższy punkt w rezerwacie leży na wysokości 350 m n.p.m. i znajduje się przy północno-zachodniej granicy w dolinie potoku. Najwyższy, o wysokości 490 m n.p.m., leży przy południowo-wschodniej granicy. Analiza występującej tu flory pozwala zaliczyć ją do piętra pogórza, z czego niższe partie terenu pokrywają żyzne lasy liściaste – grądy subkontynentalne, z kolei wyższe – żyzna buczyna karpacka. Rezerwat w całości porośnięty jest starodrzewem jodłowo-bukowym, z domieszką grabu, jaworu, dębu, wiązu, lipy, osiki, czereśni, klonu, brzozy brodawkowatej i modrzewia. Towarzyszy im charakterystyczne runo podgórskiej formy buczyny karpackiej.

Występują tu m.in.: nerecznica samcza, wietlica samicza, lepiężniki, żywiec gruczołowaty i cebulkowy, żywokost sercowaty, szałwia lepka, tojeść gajowa, gajowiec żółty, turzyca orzęsiona, marzanka wonna, kopytnik pospolity i wawrzynek wilczełyko. Wiosną kwitnie wiele geofitów. W miejscach suchych rośnie turzyca orzęsiona, natomiast na siedliskach wilgotnych: skrzyp olbrzymi i sitowie leśne. Do najbardziej interesujących zaliczono: storczyka plamistego, męskiego i szerokolistnego, a także kruszczyka sinego i buławnika wielokwiatowego. Na obrzeżach lasu spotkamy dziki bez hebd, który w odróżnieniu od innych gatunków bzu nie ma zdrewniałych gałęzi. Z objętych ochroną ścisłą grzybów zanotowano występowanie: soplówki jodłowej, sromotnika bezwstydnego i szyszkowca łuskowatego. W sumie rozpoznano dotąd 250 gatunków roślin: 16 drzew, 24 krzewów i krzewinek oraz 210 roślin zielonych.

Na terenie tym występuje fauna leśna charakterystyczna dla puszczy karpackiej. Spotkać można: jelenia, sarnę, lisa, dzika, zająca, kunę leśną, a z rzadka wilka, rysia i niedźwiedzia. Badania ornitofauny wykazały występowanie w tym rejonie 48 gatunków ptaków, w tym 27 lęgowych. Najliczniejsze są ptaki śpiewające: zięba, pierwiosnek, pokrzewka czarnołbista, rudzik, kos, śpiewak i świstunka. Mniej licznie występują: myszołów, grubodziób, dzięcioł duży, muchołówka białoszyjna i szara, grzywacz, szpak, piecuszek, raniuszek, pełzacz leśny, szczygieł, cierniówka, zaganiacz i inne. Za lęgowe uznano: puszczyka uralskiego, puszczyka, kruka, siniaka, liczne dzięcioły (białogrzbietego, zielonosiwego, czarnego), zniczka, krogulca, czyża, turkawkę i pliszkę górską. Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworodną, zaskrońca i padalca. Z płazów występuje: salamandra plamista, traszka karpacka i kumak górski.

Fot. M.Sebastianka