Polanki

Lokalizacja: pow. sanocki, gm. Sanok
Typ: Leśny 

Leśny Rezerwat Przyrody „Polanki” utworzony został w roku 1996. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 191,94 ha. Rezerwat położony jest na terenie wsi Bykowce, na południowym skraju dużego kompleksu leśnego, w obrębie Wschodniobeskidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na południe od „Polanek” znajduje się Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy oraz Park Krajobrazowy Doliny Sanu. Z kolei na północ od rezerwatu rozciąga się rozległy teren Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego.

Rezerwat jest jednym z elementów naturalnych korytarzy powietrznych cennej awifauny. Na południe od niego, w odległości 2 km, leżą ważne dla ptactwa wodnego tereny w rozlewiskach Sanu, które planuje się w przyszłości włączyć do rezerwatu. W rezerwacie ochroną objęto buczynę karpacką występującą tu w kilku formach. Ponad połowę drzewostanu stanowi buk. Obok wielkich, ponad stuletnich buków, spotkamy także pomnikowe jodły. Jedna z nich ma 400 cm obwodu i liczy około 200 lat. Występuje tu wiele interesujących, a często rzadkich gatunków runa leśnego m.in.: języcznik zwyczajny, podrzeń żebrowiec, skrzyp olbrzymi, parzydło leśne, lilia złotogłów, gnieźnik leśny, storczyk plamisty, i bluszcz pospolity w formie kwitnącej. Możemy także zobaczyć osobliwie zakwitający krzew wawrzynka wilczełyko, a także górskie elementy flory: sałatnicę leśną, przytulię okrągłolistną, przynęt purpurowy, szałwię lepką i przetacznika górskiego. Do osobliwości należy zaliczyć także miodownika melisowatego – roślinę rzadko rosnącą w górach.

Dominującymi gatunkami w runie są m.in.: gajowiec żółty, kopytnik pospolity, możylinek trójnerwowy, jeżyna gruczołowata. Spośród roślin najliczniej występują paprocie: nerecznica samcza, krótkoostna oraz szerokolistna. Tuż przy ścieżce przyrodniczej znajduje się duże zbocze prawie w całości pokryte mchami i porostami.

W rezerwacie występuje wiele osobliwości świata owadów. Na łąkach i polankach możemy zobaczyć motyle, w tym tak rzadkie, jak paź żeglarz, który na Podkarpaciu osiąga północną granicę zasięgu. Pojawiają się także: niepylak mnemozyna, krasopani hera, ogończyk śliwowiec i czerwończyk nieparek. Na uwagę zasługuje też okazała ćma zmierzchnica trupia główka, która do Polski przylatuje z południowej Europy. Na osuwiskach i wiatrołomach pojawiają się rzadko spotykane chrząszcze drapieżne, m.in. trzyszcz piaskowy i trzyszcz polny. Można tu też spotkać chrząszcze z rodziny kózkowatych, takie jak: rębacz pstry czy zmorsznik czerwony. Osobliwością z mięczaków jest pomrów błękitny oraz ślimak maskowiec, który jako element alpejsko-karpacki przeniknął na teren Polski, osiągając tu północny zasięg.

Z chronionych płazów północne zasięgi osiągają gatunki karpackie: traszka alpejska oraz salamandra plamista, a także kumak górski. Występuje tu również ropucha zwyczajna i rzekotka drzewna. Gady reprezentuje jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna i padalec. Z węży odnotowano obecność żmii zygzakowatej i gniewosza plamistego.

Na obszarze rezerwatu żyją liczne gatunki ptaków. Z drapieżnych można wymienić kanię rudą, jastrzębia gołębiarza i krogulca oraz orlika krzykliwego. Spośród sów: sowę uszatą, sowę płomykówkę, sówkę pójdźkę oraz puchacza. Z ptaków brodzących w pobliżu rezerwatu zlokalizowano czaplę siwą oraz bociana białego, a w samym rezerwacie gniazduje bocian czarny. Z ssaków częste są: sarna, jeleń, dzik oraz lis. Z drapieżnych: kuna leśna i domowa, tchórz, łasica, wilk i ryś. Z ssaków owadożernych podlegających ochronie odnotowano nietoperze: gacka wielkoucha i podkowca małego.

W północnej i północno-wschodniej części rezerwatu uwagę zwracają wielkie wychodnie skalne „Duży Kamień” i „Mały Kamień”. Osobliwe skałki wyróżniają się oryginalną formą, ciekawą mikrorzeźbą (na której widać procesy wietrzeniowe) oraz znacznymi rozmiarami. Pierwsza przypomina basztę o wysokości do 12 m, druga przyjęła formę muru skalnego o długości 16 m, wysokości od 4 do 6 m i szerokości 2–3 m.

Fot. M.Sebastianka