Wielki Las

Lokalizacja: pow. rzeszowski, gm. Czudec
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 1997, na powierzchni 70,75 ha niedaleko wsi Pstrągowa. Rezerwat chroni bardzo interesujący przyrodniczo obszar położony w północnej części Pogórza Strzyżowskiego, w którym występuje 161 gatunków roślin należących do typowo leśnej flory. Obejmuje duży kompleks 100-letniego starodrzewu bukowego. Obok buków rosną tu także: dąb szypułkowy i bezszypułkowy, brzoza brodawkowata i omszona, olsza czarna i szara, grab, jesion, jawor i wiąz górski, a z iglastych: sosna zwyczajna, jodła, świerk, modrzew, również cis.

Choć rezerwat położony jest niedaleko Rzeszowa, to wędrując po tym terenie można się poczuć niczym w ostępach leśnych wyższych partii Karpat. Spotkać można wiele roślin charakterystycznych dla flory górskiej. Wiosną kwitną tu: paprotnik kolczysty, żywiec gruczołowaty, cebulica dwulistna, czosnek niedźwiedzi, przetacznik górski, bez koralowy i sałatnica leśna. Gatunki ogólnogórskie to nerecznica szerokolistna i świerząbek orzęsiony, natomiast element podgórski reprezentuje skrzyp olbrzymi. Można także zobaczyć storczyki, w tym tak rzadkie jak buławnik mieczolistny – umieszczony na Liście Roślin Zagrożonych w Polsce pod kategorią gatunków rzadkich oraz gnieźnik leśny– bezzieleniowy saprofit związany z cienistymi lasami bukowymi. Natomiast typową rośliną synantropijną jest występujący tutaj niecierpek gruczołowaty, pochodzący z Himalajów, gdzie rośnie na wysokości 1800–2400 m n.p.m.

W rezerwacie występuje 12 gatunków podlegających ochronie prawnej, w tym 7 objętych ochroną ścisłą (m.in. bluszcz pospolity, gnieźnik leśny, wawrzynek wilczełyko, pokrzyk wilcza jagoda i kłokoczka południowa) oraz 5 z ochroną częściową (kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, pierwiosnek wyniosły, przytulia wonna i kalina koralowa). „Wielki Las” jest ostoją wielu gatunków ssaków, m.in. jeleni europejskich, saren i dzików oraz ptaków drapieżnych, takich jak puszczyk uralski, myszołów, sowa uszata, trzmielojad, kobuz, pójdźka czy bocian czarny. Liczna jest grupa drobnych ptaków śpiewających. Są to: strzyżyk, pierwiosnek, piecuszek, kowalik, rudzik, dzięcioł czarny, lelek kozodój, muchołówki i sikory. Z przedstawicieli herpetofauny uwagę zwraca salamandra plamista oraz liczne gatunki żab, ropuchy i jaszczurki. Można spotkać tu również ginącego przedstawiciela entomofauny– kozioroga bukowca, a także rzadkiego dyląża garbarza. Ochronie gatunkowej podlega mrówka rudnica i mrówka gmachówka.