Brzyska Wola

Lokalizacja: pow. leżajski, gm. Kuryłówka
Typ: leśny

Utworzono go w roku 1997. Obszar chroniony o powierzchni 155,32 ha (pierwotnie 154,93 ha) znajduje się we wsi Brzyska Wola. Rezerwat powstał na terenie kompleksu Lasy Sieniawskie, na obszarze Kuryłowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, pomiędzy Kuryłówką a Tarnogrodem. Ochroną objęto lasy grądowe subkontynentalne (ze starodrzewem dębowym) i bory mieszane sosnowe o dużym stopniu naturalności, stanowiące fragmenty dawnej Puszczy Sandomierskiej. Rezerwat leży w środkowej części kompleksu leśnego, którego obszar obejmuje około 1500 ha. Wokół rezerwatu utworzono otulinę o powierzchni 271,76 ha.

Drzewostan występujący na obszarze lasów grądowych ma układ dwuwarstwowy. Górne piętro to głównie dąb szypułkowy z domieszką sosny i modrzewia. Dolne stanowi przeważnie dąb szypułkowy uzupełniony grabem, klonem, bukiem i lipą drobnolistną. W warstwie krzewów dominuje kruszyna i leszczyna. W warstwie runa najczęściej występuje zawilec gajowy, szczawik zajęczy, perłówka zwisła, konwalijka dwulistna, przytulia leśna. Rzadziej spotkać można sałatnika leśnego, kosmatkę owłosioną, dąbrówkę rozłogową, jeżynę gruczołowatą i szereg innych.

Z kolei zbiorowisko leśne kontynentalnego boru mieszanego wyróżnia się drzewostanem złożonym z sosny zwyczajnej, dębu szypułkowego i bezszypułkowego, z niewielką domieszką brzozy brodawkowatej. W runie najczęściej występuje borówka czarna, orlica pospolita, a rzadziej: borówka brusznica, wrzos zwyczajny, kosmatka owłosiona, kostrzewa owcza, kokoryczka wielokwiatowa, jeżyna gruczołowata oraz nalot dębowy i sosnowy.

We florze rezerwatu zanotowano 163 gatunki roślin, w tym 15 drzew, 9 krzewów i krzewinek oraz 139 roślin zielonych. Dziewięć z nich objętych jest ochroną ścisłą: pokrzyk wilcza jagoda, pomocnik baldaszkowy, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, widłak jałowcowaty, podkolan biały, paprotka zwyczajna i barwinek pospolity. Przeciętny wiek drzewostanów w rezerwacie wynosi 78 lat; w przypadku drzewostanów z przewagą sosny jest to 104 lata, a z przewagą dębu 65 lat. W niektórych partiach lasu występują potężne, ponad 100-letnie okazy dębów.

Występuje tu fauna typowa dla obszaru Kotliny Sandomierskiej. Duże ssaki łowne reprezentuje jeleń, sarna, introdukowany przed laty daniel i dzik. Do pospolitych drapieżców należą: lis, piżmak, jenot oraz wilk, często pojawiający się na terenie rezerwatu. Z łasicowatych występuje kuna leśna, łasica i borsuk. Na uwagę zasługuje liczna grupa objętych ochroną owadożernych ryjówek.

Najliczniejszą grupę stanowią ptaki; z drapieżnych krogulec, myszołów zwyczajny i kobuz. Częste gatunki to: kruk, sikorka bogatka, jarząbek i dzięcioł (duży, średni, czarny i mały).