Buczyna w Cyrance na Płaskowyżu Kolbuszowskim

Lokalizacja: pow. mielecki, gm. Mielec
Typ: leśny

Utworzony został w roku 1960, na powierzchni 20,08 ha, we wsi Smoczka. Rezerwat chroni zbiorowiska leśne typu przejściowego, między ubogą formą buczyny karpackiej a lasem dębowo-grabowym. Zachowany obszar drzewostanu bukowego posiada charakter reliktowy.

Duża powierzchnia ponad 120-letniego lasu bukowego w północno-zachodniej części Puszczy Sandomierskiej to prawdziwy rarytas botaniczny przypominający o drzewostanach, które kiedyś tu dominowały, czyli dębowo-jodłowo-bukowych. Jednolity charakter buczyny posiada domieszkę graba, brzozy i dębu oraz sporadycznie sosny i świerku. Największe okazy buka mają do 39 m wysokości i 75 cm pierśnicy.

Na terenie rezerwatu występuje około 60 gatunków roślin typowych dla niżowych lasów liściastych. Wiosną bardzo atrakcyjne jest runo leśne z kwitnącymi łanami zawilca gajowego, kokoryczy, czosnku niedźwiedziego i pierwiosnków. Rosną tu: wiąz górski, wawrzynek wilczełyko, kruszyna pospolita, kalina koralowa, kopytnik pospolity i złoć żółta. Spotyka się także nielicznie ciepłolubną kłokoczkę południową i kilka gatunków storczyków (m.in. buławniki mieczolistny i czerwony oraz podkolan zielonawy). Ciekawostką jest występowanie kostrzewy górskiej – gatunku wschodniokarpackiego – mającego najbliższe stanowisko ok. 50 km na południe, na Pogórzu Strzyżowsko- Dynowskim.

Z fauny występują głównie płazy (ropucha szara i żaba trawna), a z gadów – padalec. Natomiast z ptaków dostrzec można: sójkę, szpaka, gila, grubodzioba, ziębę, świstunkę leśną, sikorkę bogatkę, kowalika, paszkota, kosa, muchówkę żałobną i małą, liczne dzięcioły (zielonego, dużego, średniego i czarnego), puszczyka i grzywacza. Spośród ssaków występują nietoperze: nocek duży, mroczek późny i borowiec wielki; z owadożernych: jeż wschodni, ryjówka aksamitna i malutka, zębiełek białawy; z gryzoni: wiewiórka, nornica ruda, darniówka zwyczajna, mysz leśna i zaroślowa oraz popielica. Zwierzęta drapieżne to: lis, borsuk, tumak, gronostaj i łasica, a parzystokopytne: dzik, sarna i jeleń europejski.

Na północno-wschodnim krańcu rezerwatu znajduje się punkt widokowy. Poznawanie tego terenu ułatwia ścieżka przyrodnicza.