ŚCIEŻKI PRZYRODNICZE

DOLINA RABSKIEGO POTOKU

Lokalizacja: Bystre, gm. Baligród, pw. leski

Cel utworzenia/główne atrakcje: Rezerwat przyrody „Gołoborze”

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Dojazd od strony Leska w kierunku Cisnej, za Baligrodem należy skręcić przed ośrodkiem wypoczynkowym „Bystre” w prawo, następnie po minięciu po prawej kilku ośrodków wczasowych z domkami, po ok. 2 km z prawej wyraźnie oznakowany parking, z którego należy przejść ok. 1 km do początku ścieżki mijając wcześniej leśniczówkę, dużą wiatę oraz drogę w lewo prowadzącą do kamieniołomu.

Długość trasy/czas przejścia: 0,3 km /0,5h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: 100 m od początku ścieżki znajduje się nieodpłatny parking dla samochodów i autobusów. Na trasie ścieżki mamy udogodnienia w postaci mostku przez rzekę, schodków na podejściu. Niedaleko znajduje się duża wiata ogniskowa dostępna dla turystów. Oznakowanie trasy białymi kwadratami z niebieskim paskiem w poprzek. Ścieżka opatrzona kilkoma tablicami informacyjnymi.

Opis trasy: Ścieżka znajduje się na terenie Nadleśnictwa Baligród. Trasa ścieżki przyrodniczej rozpoczyna się przy ujęciu wody mineralnej „Anna”, za którym znajduje się masywna metalowa kładka nad potokiem Rabskim. Początek wędrówki prowadzi przez las świerkowo-jodłowy, lekko pod górę. Jesteśmy w rezerwacie „Gołoborze”, którego powierzchnia wynosi 13,90 ha. Gołoborza stanowią luźne rumowiska skalne, które składają się ze dużych okruchów o różnej grubości i średnicy. Znane są wszystkim zapewne z Gór Świętokrzyskich, ale w Bieszczadach takie formy są dość rzadkie, a jeżeli już to najczęściej występują powyżej górnej granicy lasów (ok. 1 100 m n.p.m.) w piętrze połonin, gdzie bywają nazywane grechotami skalnymi. Na ścieżce przyrodniczej zbudowano podejście w postaci schodów z poręczami, dzięki czemu możliwe jest podejście wyżej do punktu obserwacyjnego u podstawy skalnego rumowiska. Gołoborza mają tendencję do przemieszczania się, czyli poszczególne odłamki skalne przemieszczają się stopniowo ku dołowi. Zaś u góry można zauważyć duże bloki skalne o średnicy przeszło pół metra, które zazwyczaj pozostają nieruchome i porastają je brzozy, świerki, sosny, jodły oraz jarzębiny, a także borówki – czernica i brusznica. Las zresztą ciągle próbuje wkraczać na gołoborze, ale najczęściej na blokach skalnych możemy zauważyć niewielkie porosty, zazwyczaj jest wzorzec geograficzny i kruszownice. Z kolei w miejscach pomiędzy blokami skalnymi, z warstwą materii organicznej licznie występują różne gatunki mchów (m.in. płonniki i widłozęby), a także porosty krzaczkowate, często są to chrobotki. Historia powstania gołoborzy sięga końca ostatniego zlodowacenia, czyli ok. 12 tys. lat wstecz. Skąpa szata roślinna oraz niskie dobowe temperatury (średnio w okolicach zera stopni) sprzyjały rozsadzaniu litych skał na mniejsze fragmenty. Po przeciwnej stronie drogi, poza rezerwatem przyrody, także można odnaleźć podobne gołoborza. Po zejściu z punktu widokowego ścieżka prowadzi nas do szutrowej drogi służącej do wywozu kruszywa z kamieniołomu, który znajduje się po przeciwnej stronie odwiedzanego przez nas zbocza. Niestety wstęp do niego jest zabroniony.

Ciekawostka: Przy wejściu na ścieżkę znajduje się studnia z ujęciem unikatowej na skalę kraju wody mineralnej. Są to wody o bardzo rzadkim składzie mineralnym z zawartością arsenu (szczawy arsenowe). Woda posiada najwyższą klasę czystości i z powodzeniem możną ją pić, może być także stosowana w leczeniu m.in. chorób układu krążenia i serca.

Informacja: Ścieżkę warto odwiedzać od wiosny do jesieni, ponieważ w zimie gołoborze może być przykryte pokrywą śnieżną i nie uda nam się go zobaczyć. Ścieżka nie jest trudna, lecz ze względu na strome podejście i zejście warto mieć buty terenowe.

Więcej informacji na temat rezerwatu można znaleźć tutaj: Rezerwat "Gołoborze"

Fot. M.Jedynak, A.Gancarz, M.Pociask

DOLINA CISOWEJ

Lokalizacja: gm. Krasiczyn, pow. przemyski

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Początek i koniec ścieżki znajduje się przy urządzonym punkcie widokowym. Punkt widokowy znajduje się przy drodze krajowej nr 28 na odcinku łączącym Sanok z Przemyślem, jadąc w kierunku Przemyśla - po prawej stronie drogi.

Długość trasy/czas przejścia: ok. 3,5 km

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: Z punktu widokowego, możemy podziwiać Dolinę Cisowej. Na ścieżce znajduje się 6 przystanków opatrzonych tablicami informacyjnymi. Na trasie nie ma tabliczek kierunkowych, ale jest ona dobrze widoczna, ze względu na regularne wykaszanie. Przy 4 przystanku znajduje się wiata ogniskowa (palenisko wewnątrz wiaty).

Opis trasy: Ścieżka dydaktyczna leży w centrum Pogórza Przemyskiego w Dolinie Cisowej. Potok Cisowa (zwany przez niektórych Cisowianką) wpada do rzeczki Olszanki, która jest dopływem Sanu. Początek ścieżki, znajduje się na wysokości 446 m n.p.m., natomiast potok Cisowa biegnący dnem Doliny płynie na wysokości 330 m n.p.m. Mamy więc do pokonania 116 m przewyższenia. Początek ścieżki leży na zboczu góry Mordownia (471 m n.p.m.). Tak duże różnice pomiędzy najwyżej i najniżej położonym punktem w terenie są charakterystyczne dla tego obszaru. Trasa ścieżki biegnie przez łąki, które obecnie nie są użytkowane. Jedynie raz w roku są koszone w ramach ochrony ptaków – zwłaszcza derkacza. Na ścieżce znajduje się 6 przystanków, opatrzonych tablicami informacyjnymi. Na ścieżce można obserwować wiele cennych gatunków roślin i zwierząt. Wśród roślin naczyniowych wymienić należy ostrożenia siedmiogrodzkiego, goździka kosmatego czy zimowita jesiennego. Ale nie tylko te chronione są warte uwagi. Znaleźć możemy tutaj aż 60 innych gatunków roślin. Świat chronionych owadów reprezentuje m. in. biegacz urozmaicony, godnica pontyjska czy trzmiel gajowy. Warto pochylić się nad potokiem Cisowa i zaobserwować licznie występujące tu chruściki, widelnice, kiełże czy wypławki. Larwy chruścików budują wokół siebie domki, które chronią je przed drapieżnikami, a także są balastem który chroni je przed porwaniem przez nurt rzeki. Ponadto w potoku Cisowa znaleźć możemy minoga ukraińskiego, który nie jest rybą a bezżuchwowcem. Równie różnorodny jest świat płazów, wśród których wymienić należy kumaka górskiego, traszkę karpacką, żabę dalmatyńską czy żabę trawną. Wytrawny obserwator może wypatrzeć na ścieżce aż 5 gatunków gadów (tj. połowę rodzimych gadów Polski), w tym: jaszczurkę zwinkę i żyworodną, padalca, zaskrońca zwyczajnego i żmiję zygzakowatą. Tuż nad głowami, na pobliskich drzewach czy krzewach możemy zobaczyć (albo usłyszeć) wiele gatunków ptaków takich jak dzięcioł zielony, gąsiorek, kapturka, derkacz czy myszołów zwyczajny. Podczas inwentaryzacji przyrodniczej ssaków, które są objęte ochroną, na ścieżce w Dolinie Cisowej zanotowano bobra europejskiego, popielicę, wydrę, ryjówkę aksamitną, a nawet rysia i niedźwiedzia brunatnego. Ponadto możemy natknąć się na ślady bytowania dzika (buchtowisko), jelenia, sarny oraz spotkać lisa czy zająca. Ciekawą osobliwością świata nieożywionego jest wodospad na potoku Cisowa o wysokości prawie 2 m, który znajduje się przy przystanku nr 4.

Ciekawostka: Na ścieżce stwierdzono obecność owada – trzyszcza polnego, który śmiało zasługuje na miano drapieżnika sprintera. Jest to najszybszy owad w Polsce, który w pogoni za swoją ofiarą (owady i pająki) może rozwinąć prędkość 2,2 km/h. Trzyszcz polny jest chrząszczem, którego spotkać możemy na ścieżce od maja do września. Równie ciekawa jest larwa tego chrząszcza – też drapieżna. Kopie ona w podłożu 4 cm pionowy chodnik, z którego wystawia na zewnątrz jedynie część potężnej głowy i czeka na drobne bezkręgowce. Po czym ofiarę wciąga do środka chodnika i wysysa z niej zawartość. Wybitne drapieżna natura tego owada znalazła odzwierciedlenie w jego nazwie angielskiej ang. tiger beetle, czyli chrząszcz-tygrys.

Fot. M.Jedynak

BOBROWA DOLINA

Lokalizacja: Lipa, gm. Bircza, pow. przemyski

Wskazówki dojazdu: Dojazd od strony Przemyśla (35 km) lub Sanoka (40 km) w kierunku Starej Birczy. Należy skręcić na Malwę, później na parking leśny przed dojazdem do miejscowości Lipa, ok. 200 m od drogi głównej skręcając w prawo w utwardzoną drogę leśną. Do miejscowości Lipa można dojechać PKS, gdzie od przystanku do ścieżki dzieli nas ok. 1 km.

Długość trasy/czas przejścia: 2,5 km / 1,5 godz.

Infrastruktura turystyczna: Przed wejściem na ścieżkę znajduje się parking, miejsce biwakowe z wiatą i deszczochronem. Ponadto dostępne są dwa miejsca ogniskowe. Ścieżka opatrzona jest 11 przystankami tematycznymi. Tor ścieżce nadają strzałki kierunkowe oraz znaczki na drzewach.

Główne atrakcje/cel utworzenia: Zbiorowiska szuwarowe i bagienne zasiedlone w 1995 r. w wyniku introdukji tutaj bobra europejskiego.

Opis trasy: Ta przyrodniczo–leśna trasa położona jest wzdłuż prawego dopływu potoku Lipka, wypływającego z uroczyska Morochów. Nazwa ścieżki pochodzi od przeprowadzonej tu w 1995 r. introdukcji (wprowadzenie gatunków roślin lub zwierząt na obszar, na którym dotychczas nie występowały) bobra europejskiego. Trzy pary bobrów z nadleśnictwa Wiżajny (okolice Suwałk) skolonizowały szybko całą dolinę, która kiedyś wchodziła w skład dóbr dworskich, a jej stoki użytkowane były rolnicze. Zaprzestanie użytkowania rolniczego i intensywne procesy renaturalizacji doprowadziły do wytworzenia rzadkich na tym terenie zbiorowisk szuwarowych i bagiennych, które są idealnym miejscem bytowania bobra. Bogactwo gatunkowe fauny i flory oraz przepiękny krajobraz są niezaprzeczalnymi walorami tej doliny. Trasa ścieżki rozpoczyna się w miejscu parkingowym, gdzie ustawiono także wiatę biwakową i wyznaczono miejsce na rozpalenie ogniska. Przejście odbywa się drogą gruntową oraz ścieżkami leśnymi. Na początku trasy przechodzimy po grobli stawu hodowlanego. Choć jest to zbiornik sztuczny to jednak otoczenie, które porasta roślinność szuwarowa i krzewista nadaje mu naturalny charakter. W stawie występuje kilka gatunków ryb, w tym karpie, karasie i szczupaki, zaś na jego powierzchni można spotkać ptaki – kaczki krzyżówki, cyraneczki oraz czaple siwe. Obszar ten jest także zamieszkały przez bobry i wydry. Kolejny przystanek to przykład procesu zarastania zbiornika wodnego, w efekcie czego ma miejsce przekształcenie go w torfowisko. Na dnie zbiornika gromadzi się duża ilość materii organicznej, co prowadzi do jego stopniowego wypłycania. Możemy tu także obserwować zbiorowiska leśne – bagienną olszynę górską. Wędrując dalej obserwujemy zjawisko powstawania nowego lasu, przy czym można tu zobaczyć las, który powstaje w zupełnie naturalny sposób (sukcesja) oraz drzewostan, który wyrasta w wyniku ingerencji człowieka (zalesienia). W sposób całkowicie naturalny na otwartym terenie pojawiają się najpierw tzw. gatunki pionierskie (m.in. brzozy, topole, wierzby, olsze szare), a z czasem pod ich okapem wyrastają drzewa typowe dla lasów tego obszaru tj. buki, dęby, graby, jawory, jodły. Wędrując przez kolejne przystanki ścieżki mamy wiele okazji aby natrafić na ślady działalności bobrów – wiele ściętych drzew i gałęzi oraz zbudowane tamy i powstałe w ten sposób rozlewiska wodne, a także liczne nory i wydeptane ścieżki, którymi te gryzonie przemieszczają się po lądzie. Spacer trasą „Bobrowa dolina” stwarza także okazję do poznania pracy tutejszych leśników, zobaczenia tego w jaki sposób kształtują oni las, w zależności od jego wieku – od uprawy, poprzez młodnik, drzewostan dojrzewający, aż po las w pełni ukształtowany (klimaksowy).

Informacja: Najlepszym czasem na spacer po ścieżce jest wiosna (IV-V). Teren jest łagodny, na trasie występują niewielkie wzniesienia, na odcinku 1,3 km ścieżka dostępna dla rowerów.
Ciekawostki: Zespół leśny bagiennej olszyny górskiej tworzą głównie dwa gatunki drzew, a mianowicie olsza szara i olsza czarna. Nazwy tych gatunków (szara i czarna) odnoszą się do charakterystycznego koloru kory na ich pniach. Olsza czarna jest gatunkiem typowo nizinnym, podczas gdy olsza szara rośnie głównie w wyższych partiach południowej części Podkarpacia.
Bóbr europejski jest największym gryzoniem występującym na terenie Europy. Osiąga długość przekraczającą 1 metr i waży do 30 kilogramów. Charakterystyczną cechą bobra jest długi i płaski ogon tzw. plusk służący mu jako ster i napęd podczas pływania. Zdecydowaną część życia spędzają w wodzie, swoje domki z błota i gałęzi zwane żeremiami (miejsca schronienia i rozmnażania) budują tak, aby ich wlot był umieszczony pod wodą
Więcej informacji na temat ścieżki oraz poszczególnych przystanków znajdziemy na stronie www.bircza.pl w zakładce turystyka.

Fot. M.Jedynak

BRZOZÓW - ZDRÓJ

Lokalizacja: Brzozów, gm. Brzozów, powiat brzozowski

Cel utworzenia: Ścieżka przebiega przez las o bogatym składzie gatunkowym i urozmaiconej budowie: drzewostan dębowo-jaworowo-jodłowy, starodrzewy modrzewia, dębu i jodły, naturalne polany żerowe dla zwierzyny oraz ols jesionowy.

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Od Brzozowa należy jechać w kierunku Zmiennicy i po ok. 3 km przy pomniku brzozowskich ofiar Holocaustu należy skręcić w prawo w asfaltową drogę leśną do parkingu przy leśniczówce. Lub Jadąc od Krosna przez Malinówkę, przed Brzozowem skręcić w lewo przy wspomnianym pomniku.

Długość trasy/czas przejścia: 2,5km/2h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: Ścieżka ma kształt pętli, ową pętlę otwiera parking i duża, bardzo dobrze utrzymana wiata z miejscem na ognisko, koszami i ławeczkami. Nieopodal znajduje się kapliczka votum z 1995 r. Trasa ta jest wprost idealna na wycieczki z dziećmi i na spacery. Opatrzona 14 przystankami z tablicami informacyjnymi.
Opis trasy: Ścieżka znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Gór Słonnych. Rozpoczyna się przy leśniczówce Brzozów – Podlesie. Przystanek nr 1 poświęcony jest tematyce siedliskowych typów lasu, gdzie dowiadujemy jakie są powiązania pomiędzy składem gatunkowym drzewostanu, a siedliskim na którym on występuje, czyli zespołem czynników glebowych i klimatycznych. Na glebach ubogich i nieurodzajnych często występują lite bory sosnowe, na bardziej żyznych mieszane drzewostany liściaste, zaś w części górskiej i podgórskiej Podkarpacia bardzo często rośnie buczyna karpacka w różnych wariantach. Wędrując do przystanku trzeciego przechodzi się przez luki w drzewostanie (przystanek nr 2). Na przystanku nr 3 występuje naturalny drzewostan, w składzie którego przeważają dęby, jawory i jodły. Idąc dalej, na przystanku nr 4 znajduje się naturalny wysięk wody i powstała w jego wyniku młaka śródleśna, gdzie w runie rośnie m.in. kozłek, świerząbek orzęsiony, sitowie leśne, sit rozpierzchły oraz knieć błotna. Na przystanku nr 5 można się dowiedzieć jakie są formy domieszek w drzewostanach, zaś na kolejny szósty przystanek jest poświęcony tzw. przestojom – w tym wypadku modrzewiowym, dębowym i jodłowym. Na przystanku nr 7 znajduje się naturalna polana śródleśna, która jest miejscem żerowym dla wielu zwierząt, w tym saren i zajęcy. Nieco dalej na przystanku nr 8 w drzewostanie występuje sosna czarna, zwana inaczej sosną austriacką, która nie jest naszym rodzimym drzewem i został sprowadzona do Polski w połowie wieku XVIII. Przystanek 9 poświęcony jest fazom rozwojowym drzewostanów, zaś na przystanku nr 10 przestawione zostały cechy jakie posiada jodła, zarówno jako szczególnie cenny gatunek lasotwórczy, ale także jako ciągle ceniony surowiec drzewny. Na przystanku nr 11 występuje naturalny las typowy dla terenów wilgotnych jakim jest ols jesionowy. Kolejny przystanek nr 12 dotyczy kwestii historycznych i kulturowych: Brzozów – Zdrój, zaś na przystanku nr 13 zostaje omówiona bardzo ważna rola wody, jaką jest kształtowanie na przestrzeni czasu rzeźby powierzchni Ziemi. Przedostatni przystanek nr 14 ukazuje jak ważne dla pszczół są tzw. rośliny miododajne oraz spadź występująca na drzewach liściastych oraz iglastych. Przy ostatnim przystanku nr 15 znajduje się kapliczka wotywna, którą wybudowano w 1995 roku, a nieco dalej stanowiska bluszczu wspinającego się po pniach drzew.

Ciekawostka: Nazwa ścieżki przyrodniczej ma związek z poszukiwaniami ropy naftowej jakie miały tu miejsce na początku XX w. Wtedy to zamiast ropy na głębokości 300 metrów natrafiono na wody mineralne, solanki jodowo-bromowe. Wybudowano wtedy piętrowy dom zdrojowy. Jednak został on zniszczony podczas II wojny światowej i obecnie wody mineralne nie są eksploatowane. Do dnia dzisiejszego zachowały się ślady w postaci ruin fundamentów, studni, pozostałości po parkach i ogrodach".

Informacja: Ścieżkę warto odwiedzić każda porą roku. Najlepiej wiosną – w pełni kwitnienia oraz jesienią kiedy drzewa pięknie się wybarwiają. Trasa łagodna, bez stromych podejść i zejść. Szczegółowe informacje na temat ścieżki " Brzozów -Zdrój" można uzyskać w Nadleśnictwie Brzozów.

Fot. M.Jedynak

BIERÓWKA

Lokalizacja: Bierówka, gm. Kołaczyce, pw. jasielski

Cel utworzenia: Trasa ta daje możliwość edukacji przyrodniczej, historycznej oraz patriotycznej.

Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Najlepszą trasą dojazdową do CEE w Bierówce jest droga wojewódzka nr 988 Warzyce – Babica. Jadąc od strony Rzeszowa wspomnianą drogą wojewódzką nr 988, to po minięciu Lubli i wyspinaniu się na najwyższą kulminację tejże, a tym samym przekroczeniu granicy powiatu jasielskiego, zjeżdża w kierunku Warzyc ok. 330 m i na zakręcie tej drogi trzeba zjechać z niej, skręcając w lewo na wspomnianą już drogę szutrową prowadzącą wprost do CEE.W tym miejscu ustawione są drewniane drogowskazy kierujące do CEE. Po skręcie jedziemy leśną, ale utwardzoną drogą ok. 1 km i dojeżdżamy do Centrum Edukacji Ekologicznej, gdzie możemy zaparkować samochód.

Długość trasy/czas przejścia:

    trasa zielona - ok. 2 km/1,5 h
    trasa niebieska - ok. 1,5 km/0,5 h
    trasa czerwona - ok. 1,7 km/1 h

Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: W Centrum Edukacji Ekologicznej (CEE) w Bierówce znajduje się sala dydaktyczna z eksponatami, modelami, zdjęciami, trofeami myśliwskimi i materiałami edukacyjnymi ułatwiającymi prowadzenie zajęć, polana wyposażona w tablice informacyjne i miejsce na ognisko oraz boisko sportowe i parking. Na trasie ścieżki znajdują się tablice informacyjne oraz strzałki kierunkowe.

Opis trasy: Uzupełnieniem bazy edukacyjnej CEE Nadleśnictwa Kołaczyce jest pakiet 3 ścieżek edukacyjnych, które biorą swój początek przy centrum i tutaj wracają.

Trasa zielona - Las różnorodność biocenotyczna, a gospodarcze użytkowanie: trasa w kształcie pętli z początkiem i końcem przy CEE. Prowadzi ona po bardzo zróżnicowanym terenie przez typowe dla pasma pogórza zbiorowiska leśne - buczyny, grądy, bory, jedliny oraz zlokalizowane w dolinach potoków łęgi. Podczas wędrówki można zaobserwować wszystkie fazy rozwojowe drzewostanów oraz działania prowadzone przez leśników - nasadzenia, zabezpieczenie odnowień przed zgryzaniem, kształtowanie struktury lasu, efekty cięć sanitarnych. Podczas wędrówki przy zachowaniu ciszy można obserwować bogatą faunę i florę lasów podgórza. Podczas wędrówki ścieżką realizujemy przede wszystkim cele edukacji przyrodniczej oraz ekologicznej.

Trasa niebieska - Najstarsze zabytki kultury materialnej - stanowisko archeologiczne: ścieżka ta prowadzi kompleksem leśnym do kurhanów zlokalizowanych na północnej granicy Leśnictwa Bierówka i prowadzi przede wszystkim drogami leśnymi. Głównym obiektem na trasie jest stanowisko archeologiczne - kurhany z epoki ceramiki sznurowej sprzed 4600 lat, które dokumentuje zwyczaje pogrzebowe schyłku epoki kamienia. W kurhanach podczas prac archeologicznych stwierdzono narzędzia kamienne i krzemienne, fragmenty naczyń glinianych oraz narzędzia, którymi posługiwali się pierwsi rolnicy stosujący gospodarkę żarową.

Trasa czerwona - Pamiątki tragicznej historii: ostatnia trasa ścieżki prowadzi do cmentarza z okresu II wojny światowej. Podczas wędrówki można poznać zróżnicowanie wiekowe, gatunkowe oraz strukturę drzewostanów Lasów Warzyckich. Głównym obiektem na trasie jest cmentarz z II wojny światowej, na którym spoczywają, żołnierze z 1939 roku, ofiary hitlerowskich zbrodni rozstrzelani w latach 1940 - 1944 oraz polegli żołnierze Armii Krajowej. Szacuje się, że zamordowano tu blisko 5 tys. osób, w tym oprócz samych Polaków, także Żydów, Łemków oraz jeńców sowieckich z obozu w Szebniach Nad bramką wejściową umieszczono słowa „Przechodniu powiedz ojczyźnie, że wierni jej prawom tu spoczywają". Trasa ta daje możliwość edukacji: przyrodniczej, historycznej oraz patriotycznej.

Ciekawostka: Najnowszym dziełem leśników są tablice w formie zagadek, gdzie na jednej stronie są wizerunki zwierząt, owadów, drzew, ptaków, grzybów, zwierzęcych śladów, a po przekręceniu ich o 180 stopni, pojawiają się odpowiedzi. Stanowi to ciekawą zabawę edukacyjną dla najmłodszych.

Informacja: Ścieżki godne są polecenia każdą porą roku. Ze względu na element historyczny i kulturowy, a nie tylko przyrodniczy warto się tu również wybrać zimą.

Fot. M.Jedynak