Lokalizacja: pow. przemyski, gm. Krasiczyn, Przemyśl
Typ: Leśno-krajobrazowy

Utworzony został w roku 1995, obejmuje obszar 46,42 ha na terenie dwóch wsi: Wapowce oraz Korytniki. Położony jest w obrębie Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego. Rezerwat położony jest u podnóża wzniesienia Bukowy Garb (426 m n.p.m.), z którego wypływa potok Hołubla, meandrujący pomiędzy górskimi zboczami, tworząc terasy, rozlewiska i głębokie wąwozy. Ich ściany o poszarpanych ścianach, w wielu miejscach przywalone są podmytymi lub obsuniętymi drzewami, stwarzając wrażenie dzikości i niedostępności. Potok jest ciekiem o charakterze górskim, w okresie deszczów gwałtownie wzbiera. Jego wody kilkakrotnie zniszczyły równoległą do niego drogę oraz kilka mostów betonowych. Potok wielokrotnie również zmieniał swe koryto, co świadczy o jego wyjątkowej dynamice. U podnóża zbocza, w południowo-wschodniej części rezerwatu, potok tworzy odnogi i rozlewiska, opływając w tej części niewielki cypel oraz wysepkę. Cypel pochylony jest lekko w kierunku potoku i zakończony urwistym brzegiem. Potok podcinając zbocze odsłonił w dwóch miejscach zręby fliszu karpackiego. Do najcenniejszych elementów przyrody rezerwatu należą ekosystemy leśne tworzone przez lasy bukowo-dębowo-lipowe.

We florze rezerwatu zanotowano dotąd 166 gatunków roślin: 19 drzew, 16 krzewów i krzewinek oraz 131 roślin zielnych. Najczęściej spotykanymi drzewami są buki zwyczajne, dęby szypułkowe, graby zwyczajne, lipy drobnolistne i szerokolistne oraz sztucznie wprowadzone modrzewie. Rzadziej występują wiązy górskie, brzozy brodawkowate i klony zwyczajne oraz sporadycznie topola biała. Krzewy są nieliczne, reprezentowane głównie przez leszczynę oraz kłokoczkę południową. Rośnie ona w ilości ok. 120 okazów nad stromą skarpą w pobliżu odsłonięcia fliszu karpackiego. Poszczególne egzemplarze osiągają wysokość do 2 m, najwyższe kwitną i owocują.

Warto tu przyjechać już wczesną wiosną. Łanami kwitną wówczas takie rośliny, jak: śnieżyczka przebiśnieg, cebulica dwulistna, kokorycz, zawilec gajowy, miodunka ćma, śledziennica skrętolistna i żywiec gruczołowaty. Wiosną możemy także podziwiać wawrzynka wilczełyko i sałatnicę leśną. W późniejszych okresach na terenie rezerwatu kwitną m.in. lilia złotogłów oraz kłokoczka południowa. Na tym terenie występuje także skrzyp olbrzymi i bluszcz w formie kwitnącej.

Ze zwierząt zobaczyć możemy m.in.: jelenie, sarny, dziki, borsuki, zające, lisy, a nawet wilki. Na potoku Hołubla widywana jest wydra. Z ptaków stwierdzono występowanie m.in.: muchołówki białoszyjej, dzięcioła białogrzbietowego, piecuszka, świstunki, bogatki, grzywacza, rudzika, zięby, strzyżyka, puszczyka uralskiego oraz pliszki górskiej. Z płazów występują tu m.in. traszka górska i zwyczajna, kumak górski, salamandra plamista i żaba wodna.

Lokalizacja: pow. leski, gm. Cisna
Typ: Leśny

Utworzony został w roku 1971, na powierzchni 13,69 ha we wsi Kalnica. Rezerwat położony jest na mokradłach przy łuku wielkiej obwodnicy bieszczadzkiej. Ochroną objęto górski las łęgowy ze stanowiskiem rzadko spotykanej na tej wysokości (prawie 600 m n.p.m.) olszy czarnej. Występuje tu górska olszyna bagienna; rzadkie dolnoreglowe zbiorowisko roślinne, występujące w niewielkich płatach na obszarze Karpat. Powstałe pod wpływem wolno sączącej się wody o odczynie słabo kwaśnym bądź zasadowym w obecności warstw trudno przepuszczalnych.

Ten rzadki w górach zespół leśny rozwinął się na niskim podłożu torfowym (ok. 1 m) w dolinie bezodpływowej, leżącym na podmokłej łące. W podszyciu występują: kruszyna, wierzba, wiciokrzew czarny, kalina zwyczajna i omieg górski.

Z roślin runa możemy zobaczyć gatunki górskie oraz bagienne, m.in. kmieć górską, kozłka bzowego, trzęślicę, tojad wschodniokarpacki i dzióbaty, parzydło leśne, kopytnika pospolitego, ciemiężycę białą i zieloną, goryczkę trojeściową, skrzyp bagienny, czermień błotną i storczyka– kukułkę plamistą, oraz paproć narecznicę grzebieniastą posiadająca tutaj jedyne stanowisko w Bieszczadach Zachodnich. W czasie inspekcji rezerwatu dostrzeżono potrzebę przywrócenia na jego terenie dawnych, a obecnie zaburzonych, stosunków wodnych. Osiągnąć to można poprzez zasypanie rowów melioracyjnych, co pozwoli na podniesienie poziomu wód gruntowych.

Lokalizacja: pow. sanocki, gm. Sanok
Typ: Leśny 

Leśny Rezerwat Przyrody „Polanki” utworzony został w roku 1996. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 191,94 ha. Rezerwat położony jest na terenie wsi Bykowce, na południowym skraju dużego kompleksu leśnego, w obrębie Wschodniobeskidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na południe od „Polanek” znajduje się Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy oraz Park Krajobrazowy Doliny Sanu. Z kolei na północ od rezerwatu rozciąga się rozległy teren Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego.

Rezerwat jest jednym z elementów naturalnych korytarzy powietrznych cennej awifauny. Na południe od niego, w odległości 2 km, leżą ważne dla ptactwa wodnego tereny w rozlewiskach Sanu, które planuje się w przyszłości włączyć do rezerwatu. W rezerwacie ochroną objęto buczynę karpacką występującą tu w kilku formach. Ponad połowę drzewostanu stanowi buk. Obok wielkich, ponad stuletnich buków, spotkamy także pomnikowe jodły. Jedna z nich ma 400 cm obwodu i liczy około 200 lat. Występuje tu wiele interesujących, a często rzadkich gatunków runa leśnego m.in.: języcznik zwyczajny, podrzeń żebrowiec, skrzyp olbrzymi, parzydło leśne, lilia złotogłów, gnieźnik leśny, storczyk plamisty, i bluszcz pospolity w formie kwitnącej. Możemy także zobaczyć osobliwie zakwitający krzew wawrzynka wilczełyko, a także górskie elementy flory: sałatnicę leśną, przytulię okrągłolistną, przynęt purpurowy, szałwię lepką i przetacznika górskiego. Do osobliwości należy zaliczyć także miodownika melisowatego – roślinę rzadko rosnącą w górach.

Dominującymi gatunkami w runie są m.in.: gajowiec żółty, kopytnik pospolity, możylinek trójnerwowy, jeżyna gruczołowata. Spośród roślin najliczniej występują paprocie: nerecznica samcza, krótkoostna oraz szerokolistna. Tuż przy ścieżce przyrodniczej znajduje się duże zbocze prawie w całości pokryte mchami i porostami.

W rezerwacie występuje wiele osobliwości świata owadów. Na łąkach i polankach możemy zobaczyć motyle, w tym tak rzadkie, jak paź żeglarz, który na Podkarpaciu osiąga północną granicę zasięgu. Pojawiają się także: niepylak mnemozyna, krasopani hera, ogończyk śliwowiec i czerwończyk nieparek. Na uwagę zasługuje też okazała ćma zmierzchnica trupia główka, która do Polski przylatuje z południowej Europy. Na osuwiskach i wiatrołomach pojawiają się rzadko spotykane chrząszcze drapieżne, m.in. trzyszcz piaskowy i trzyszcz polny. Można tu też spotkać chrząszcze z rodziny kózkowatych, takie jak: rębacz pstry czy zmorsznik czerwony. Osobliwością z mięczaków jest pomrów błękitny oraz ślimak maskowiec, który jako element alpejsko-karpacki przeniknął na teren Polski, osiągając tu północny zasięg.

Z chronionych płazów północne zasięgi osiągają gatunki karpackie: traszka alpejska oraz salamandra plamista, a także kumak górski. Występuje tu również ropucha zwyczajna i rzekotka drzewna. Gady reprezentuje jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna i padalec. Z węży odnotowano obecność żmii zygzakowatej i gniewosza plamistego.

Na obszarze rezerwatu żyją liczne gatunki ptaków. Z drapieżnych można wymienić kanię rudą, jastrzębia gołębiarza i krogulca oraz orlika krzykliwego. Spośród sów: sowę uszatą, sowę płomykówkę, sówkę pójdźkę oraz puchacza. Z ptaków brodzących w pobliżu rezerwatu zlokalizowano czaplę siwą oraz bociana białego, a w samym rezerwacie gniazduje bocian czarny. Z ssaków częste są: sarna, jeleń, dzik oraz lis. Z drapieżnych: kuna leśna i domowa, tchórz, łasica, wilk i ryś. Z ssaków owadożernych podlegających ochronie odnotowano nietoperze: gacka wielkoucha i podkowca małego.

W północnej i północno-wschodniej części rezerwatu uwagę zwracają wielkie wychodnie skalne „Duży Kamień” i „Mały Kamień”. Osobliwe skałki wyróżniają się oryginalną formą, ciekawą mikrorzeźbą (na której widać procesy wietrzeniowe) oraz znacznymi rozmiarami. Pierwsza przypomina basztę o wysokości do 12 m, druga przyjęła formę muru skalnego o długości 16 m, wysokości od 4 do 6 m i szerokości 2–3 m.

Fot. M.Sebastianka

Lokalizacja: pow. bieszczadzki, gm. Ustrzyki Dolne
Typ: Leśny

Rezerwat utworzono w roku 2000, na powierzchni 233,15 ha niedaleko wsi Krościenko, w rejonie granicy polsko-ukraińskiej. Znajduje się we Wschodniobeskidzkim Obszarze Chronionego Krajobrazu i Parku Krajobrazowym Gór Słonnych.

Obszar chroniony obejmuje grzbiet oraz północne, południowe i wschodnie zbocza góry o nazwie Oratyk (643 m n.p.m.). Południowa część rezerwatu położona jest na północnych zboczach bezimiennej góry (668 m n.p.m.), stanowiącej element pasma ciągnącego się wzdłuż doliny Stebnika. Najniższy punkt w rezerwacie leży na wysokości 480 m n.p.m., najwyższy na 668 m n.p.m. Zbocza rezerwatu przecina szereg potoków o dużych spadkach i głębokich, ostro wciętych dolinach. Jest to fragment puszczańskiego lasu porastającego obszary przygraniczne, zachowującego dobrze wykształcony zespół żyznej buczyny karpackiej, o dużym stopniu naturalności. Jego puszczański charakter podkreślają fragmenty starodrzewi bukowych, bukowo-jaworowych i bukowo-jodłowych z szeregiem pojedynczych okazów o imponujących wielkościach. Dominują tutaj zbiorowiska roślinne związane z piętrem pogórza (do ok. 500 m n.p.m.) i piętra regla dolnego (powyżej 500 m n.p.m.)

We florze rezerwatu stwierdzono 170 gatunków roślin. Z chronionych i rzadkich taksonów w runie – jest ich w sumie 17 – wymienić można m.in.: miesiącznicę trwałą, buławnika wielkokwiatowego i liczne storczykowate (podkolan biały, kruszczyk rdzawoczerwony oraz gnieźnik leśny).

Ze świata zwierząt występują tu typowe elementy fauny puszczańskiej: podgatunek karpacki jelenia europejskiego, sarna, dzik, wilk, lis i ryś. Liczna jest też populacja największego z rodziny łasicowatych – borsuka. Spośród drobnych ssaków chronione są gryzonie: koszatka, popielica i orzesznica. W pobliżu rezerwatu gniazduje orlik krzykliwy oraz bocian czarny. Rzadkie gatunki drapieżne reprezentuje: krogulec, myszołów, jastrząb gołębiarz, orlik grubodzioby i orzełek włochaty. W lasach obok licznych jarząbków spotyka się dzięcioły (czarny i trójpalczasty), orzechówki i muchołówki białoszyjne. Można też spotkać puchacza i inne gatunki sów, drozda obrożnego, ziębę i inne. Gromada gadów reprezentowana jest przez m.in. jaszczurkę żyworodną i zwinkę oraz żmiję zygzakowatą. Z płazów liczne są: salamandra plamista, kumak górski i żaba trawna.